Bu sistem Eğitim Bakanı Dimitri Andreyevich Tolstoy tarafından da desteklendi.

TOLSTOY

İlminskiy, mevcut Çarlık eğitim sistemine adapte olma konusunda zorluk çeken veya bu sistemi kabul etmeyen etnik gruplara Ruslaştırmayı aşamalı bir şekilde uygulamaya koydu.

19. Yüzyıl’ın ikinci yarısından itibaren Rus olmayan diğer milletlerin bağımsızlık talepleriyle karşı karşıya kalan Çarlık Rusyası, mevcut bütünlüğünü korumak için iki ayağı olan politikayı dengeli bir şekilde izledi. Bu politikanın bir ayağı imparatorluk içinde yaşayan Rus olmayan diğer unsurları Ruslaştırma oldu. Bu politikanın en önemli aracı olarak dil politikası öne çıkmaktaydı.                                                                                              Burada Prof. Nikolay İlminskiy’in projesi devreye girdi.

RUSLAŞTIRMANIN YOLU

Ortodoks papazı İlminskiy’e göre, Rusya idaresinde yaşayan Rus olmayan milletleri Ruslaştırmanın tek yolu vardı. O da bunlara Rus dili ve Hıristiyanlığın öğretilmesi idi. İlminskiy’nin faaliyetinden etkilenen Rus Eğitim Bakanı Tolstov, bu metodun Ruslaştırmada iyi bir yol olabileceğine inanmış ve bütün Müslüman Türklerde uygulanması için Çar II. Aleksandıra mektup yazarak onun desteğini almayı başarmıştı.

Tolstoy, “Anavatanımızın sınırları dâhilinde yaşamakta olan bütün yabancı milletlerin eğitimi, onları kayıtsız şartsız Ruslaştırma ve Rus halkı ile kaynaştırma hedefini gütmelidir” diyordu.

İlminskiy’in geliştirdiği proje bağlamında Rusya eğitim kurumları ve basın kullanılarak yazılı dil hüviyeti kazanmış diller, lehçe ve şivelere ayrılarak çok sayıda yazı dili üretilmiş, ardından da iç içe geçmiş etnik grupları “aracı dil” olarak Rusça’ya mecbur edildi. İlminskiy, Türkler için açılan Rus okullarında, Rusça’nın yanı sıra her Türk boyunun kullandığı lehçeyi, Rus alfabesinde, ayrı bir dil gibi öğretmiştir.

Çarlık Rusyası Ekim 1917 devrimiyle tahtını Bolşevikler’e terk ederken onlara İlminskiy’nin mimarlığında şekillenen Ruslaştırma politikasını da miras bıraktı. Bolşevikler de doğal olarak nihai hedeflerini “Ortodokslaştırma” değil “Sovyetleştirme” olarak belirlediler. Her ne kadar komünist partisi programında “Her ulusun kendi kaderini belirleme hakkına sahip olduğu” hükmüne yer verilmişse de zamanla görüldü ki, bu söylem tamamen halkları aldatmaya yönelik politik bir söylem olmaktan öteye geçemedi.

Bu politika başarılı oldu. Türk cumhuriyetlerinin çoğunda Rus dili konuşulmakta ve Rus kültürünün hâkimiyeti bariz bir şekilde görülmektedir.

DÜNYA DİLLERİ

Nüfusu itibariyle Çince dünyanın en çok konuşulan dili konumundadır. Türkçe de, en çok konuşulan diller arasında iddialı bir noktadadır:

Çinceyi dünyada toplam 1.300.000.000 insan konuşmaktadır.

İngilizce 2. sıradadır. İngilizceyi 427.000.000 kişi konuşur.

İspanyolca en fazla konuşulan 3. dildir. 266.000.000 kişi konuşmaktadır.

Hintçe en çok konuşulan diller arasında 4. sıradadır. 260.000.000 kişi konuşur.

Türkçe, en çok konuşulan 5. dil durumundadır. Türkçeyi Doğu Türkistan’dan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne kadar çoğunluğu Orta Asya’da olmak üzere 220.000.000 Türk konuşmaktadır.

Türkçeyi 6. sırada Arapça takip etmektedir. Arapçayı 181.000.000 kişi konuşmaktadır.

Halit Kakınç

Odatv.com