Türk Siyasetine Damgasını Vuran AKP 20 Yaşında
14 Ağustos, 2001 - AKP Kuruldu
Editor
0
Türk Siyasetine Damgasını Vuran AKP 20 Yaşında
Siyaset sahnesine 2001 yılında giren AKP, Türkiye’nin son 20 yılına damgasını vurdu. 2002 yılından bu yana tek başına iktidar olan AKP, bu süreçte hem Türkiye’yi dönüştürdü hem de kendi dönüştü. VOA Türkçe, AKP'nin 20 yıllık tarihinin önemli köşe taşlarını derledi.
14 Ağustos, 2001
AKP Kuruldu
Milli Görüş çizgisindeki Refah Partisi’nin 16 Ocak 1998’de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının ardından Fazilet Partisi kuruldu. Partinin 14 Mayıs 2000’deki kongresinde yenilikçi kanadın adayı Abdullah Gül, Recai Kutan’a karşı genel başkanlık yarışını kaybetti. Fazilet Partisi’nin de kapatılmasıyla Milli Görüş geleneği Saadet Partisi’nde bir araya gelirken, yenilikçi kanat hapisten çıkan Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde AKP'yi kurdu. Parti, kendini muhafazakar-demokrat olarak tanımladı.
3 Kasım, 2002
AKP'nin İlk İktidar Dönemi
AKP, oyların yüzde 34,28’ini alarak tek başına iktidar oldu. Parti lideri Erdoğan siyaset yasağı nedeniyle mecliste ve kabinede yer alamadı. Başbakanlığı Abdullah Gül üstlendi.
15 Mart, 2003
Erdoğan Başbakan Oldu
Erdoğan’ın siyaset yasağını kaldıracak yasal düzenleme Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in vetosunun ardından ikinci kez TBMM'de kabul edildi. 9 Mart 2003’teki ara seçimlerde Siirt’ten milletvekili seçilen Erdoğan Meclis’e girdi. Başbakan Gül’ün istifasının ardından Erdoğan, başbakan oldu.
28 Mart, 2004
Yerel Seçim Zaferi
28 Mart’taki seçimlerde AKP oy oranını yüzde 41,7’ye yükselterek büyük bir zafer elde etti. 16 büyükşehir belediyesinden 11’ini kazandı. AKP'nin ilk döneminde Türk ekonomisi büyüdü, Avrupa Birliği’yle üyelik müzakereleri başladı.
27 Nisan, 2007
E-Muhtıra ve 367 Krizi
2007 yılında laiklik ve askerin siyasetteki yeri tartışmaları büyüdü. Görev süresi dolmak üzere olan Ahmet Necdet Sezer yerine Erdoğan veya başka bir AKP'linin cumhurbaşkanı olma ihtimaline karşı farklı illerde 'Cumhuriyet Mitingleri' düzenlendi. AKP Abdullah Gül’ü cumhurbaşkanı adayı gösterdi. 27 Nisan’daki oylamada Gül, kullanılan 361 oydan 357’sini aldı. Ancak CHP en az 367 milletvekilinin oylamaya katılması gerektiği görüşüyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Aynı akşam Genelkurmay Başkanlığı’nın sitesinden tarihe e-muhtıra olarak geçen bir bildiri yayınlandı. Bildiride laiklik karşıtı gelişmelere dikkat çekilerek Türk Silahlı Kuvvetleri’nin laikliği savunacağı vurgulandı.
22 Temmuz, 2007
AKP Oylarını Arttırdı
Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanlığı seçiminde TBMM'de en az 367 milletvekilli bulunması gerektiğine hükmedince erken genel seçim kararı alındı. Kasım ayında yapılması planlanan seçimler 22 Temmuz’da yapıldı. AKP, oy oranını yüzde 46,6’ya çıkardı.
28 Ağustos, 2007
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül
AKP seçimden birinci olarak çıksa da Cumhurbaşkanlığı seçimi için gerekli 367 milletvekilini bulamadı. Bu noktada MHP Meclis’teki seçime katılma kararı aldı. 28 Ağustos’ta 448 milletvekilinin katıldığı seçimde 339 oy alan Gül, 11'inci Cumhurbaşkanı seçildi. 21 Ekim’de yapılan bir referandumla cumhurbaşkanının artık milletvekilleri tarafından değil, halk tarafından seçilmesi kararlaştırıldı.
25 Temmuz, 2008
Ergenekon Davası
Ergenekon ana davası açıldı. Aralarında birçok üst düzey komutanın da bulunduğu sanıklar darbeye teşebbüs, Cumhuriyet gazetesi ve Danıştay’a saldırı, silahlı terör örgütü kurmak gibi suçlardan yargılandı. Bu süreçte Gülenci askerlerin ordunun önemli kademelerine geldiği yorumları yapıldı. Sanıkların birçoğu ağır cezalara çarptırılsa da verilen kararlar 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında bozuldu.
30 Temmuz, 2008
Kapatma Davası Reddedildi
2008’de ‘laiklik karşıtı eylemlerin odağı olduğu’ gerekçesiyle AKP'nin kapatılması istemiyle dava açıldı. İddianamede Başbakan Erdoğan başta olmak üzere, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül dahil 71 kişinin 5 yıl süreyle siyasetten uzaklaştırılması istendi. Anayasa Mahkemesi 30 Temmuz 2008’de açıkladığı kararında, partinin kapatılmasını 5'e karşı 6 oyla reddetti, ancak hazine yardımının belirli bir oranda kesilmesine hükmetti.
29 Mart, 2009
Yerel Seçimlerde Oy Kaybı
2008 küresel ekonomik krizinin gölgesi altında yapılan yerel seçimlerde AKP’nin oy oranı yüzde 39’a düştü. Buna rağmen AKP birinci parti olma unvanını korudu.
12 Eylül, 2010
Anayasa Değişikliği Referandumu
Özellikle yargı sisteminde kapsamlı değişiklikler getiren 27 maddelik anayasa değişikliği, yapılan referandumda yüzde 42’ye karşı yüzde 58 oyla kabul edildi. Fethullah Gülen’in “İmkan olsa mezardakileri bile kaldırıp oy kullandırmak lazım” diyerek desteklediği değişikliklerin, daha sonradan Gülen hareketinin yargıyı ele geçirmesine yol açtığı iddiaları gündeme geldi.
12 Haziran, 2011
AKP’nin Yeni Seçim Başarısı
Genel seçimlerde yüzde 49,5 oy alan AKP bir kez daha tek başına iktidar oldu.
19 Eylül, 2012
HAS Parti, AKP’ye Katıldı
Numan Kurtulmuş liderliğinde 1 Kasım 2010’da kurulan Halkın Sesi Partisi (HAS Parti), AKP’ye katıldı.
21 Mart, 2013
Çözüm Süreci
PKK’nın kurucusu Abdullah Öcalan’ın mektubu Diyarbakır’da Nevruz kutlamaları sırasında okundu. Öcalan, PKK’nın Türkiye’deki silahlı güçlerini çekmesini istedi. 16 Temmuz 2014’te Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun Resmi Gazete’de yayımlandı.
28 Mayıs, 2013
Gezi Olayları
Gezi Parkı eylemleri AKP'nin karşılaştığı en büyük toplumsal hareket oldu. Türkiye’nin hemen hemen her iline yayılan ve aylar süren protestolar güvenlik güçlerinin zor kullanmasıyla bastırıldı.
17 Aralık, 2013
Cemaat-AKP Kavgası
AKP ile Gülen hareketi arasındaki kavga 17 ve 25 Aralık tarihlerindeki yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarıyla iyice su üstüne çıktı. Hükümet operasyonları darbe girişimi olarak değerlendirdi. Erdoğan, Gülen Cemaati’ni “paralel yapı” olarak tanımladı. Operasyonların gölgesinde yapılan 30 Mart yerel seçimlerinde AKP yüzde 45 oranında oy alarak yine birinci parti oldu.
10 Ağustos, 2014
Erdoğan Cumhurbaşkanı, Davutoğlu Başbakan
Erdoğan, yüzde 51,79 oy alarak doğrudan halkın seçtiği ilk cumhurbaşkanı oldu. 27 Ağustos’ta yapılan AKP Olağanüstü Genel Kurulu’nda tek aday olan Ahmet Davutoğlu parti başkanlığına seçildi. Ardından 29 Ağustos’ta başbakanlığı devraldı.
7 Haziran, 2015
AKP, Hükümet Kuracak Çoğunluğu Sağlayamadı
AKP, Davutoğlu liderliğindeki ilk genel seçimde oyların yüzde 40,8’ini alarak birinci parti olmasına rağmen, tek başına hükümet kuracak çoğunluğu sağlayamadı. Koalisyon görüşmelerinde sonuç alınamayınca yeniden seçim kararı alındı. İki seçim arasında PKK ve IŞİD saldırıları yoğunlaştı, Suruç’ta 34, Ankara’da 109 kişinin öldüğü intihar saldırıları düzenlendi. 1 Kasım’daki seçimlerde AKP, yüzde 49,5 oyla yeniden hükümeti kuracak çoğunluğu sağladı.
22 Mayıs, 2016
Davutoğlu’nun Yerine Yıldırım
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Davutoğlu arasındaki anlaşmazlıklar sonucunda AKP, olağanüstü genel kurula gitti. Davutoğlu’nun aday olmadığı kongrede Binali Yıldırım genel başkanlığa getirildi. Yıldırım, ardından başbakanlığı da devraldı.
15 Temmuz, 2016
Darbe Girişimi
Kendini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker darbe girişiminde bulundu. Vatandaşların tankların önüne geçerek direndiği darbe girişimi kısa sürede bastırıldı. AKP, darbe girişiminden Fethullah Gülen'i sorumlu tuttu. Ardından ilan edilen olağanüstü hal sürecinde binlerce kamu görevlisi tutuklandı veya görevden alındı.
16 Nisan, 2017
Anayasa Değişikliği Referandumu
MHP’nin başkanlık sisteminin referanduma götürülmesini desteklemesinin ardından yapılan referandumda anayasa değişiklikleri yüzde 48,6’ya karşı yüzde 51,4 oyla kabul edildi. Partili cumhurbaşkanlığının ve başkanlık sisteminin önü açıldı. 21 Mayıs’ta yapılan olağanüstü kongrede Erdoğan yeniden AKP Genel Başkanı seçildi.
24 Haziran, 2018
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi
3 Kasım 2019’da yapılması gereken seçimler MHP lideri Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla 24 Haziran 2018’de yapıldı. Seçmenler ilk kez cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi için aynı gün sandığa gitti. Erdoğan, yüzde 52,4 oyla ilk turda yeniden cumhurbaşkanı seçildi. MHP ve AKP’nin oluşturduğu Cumhur İttifakı oyların yüzde 53,6’sını aldı. CHP ve İYİ Parti’den oluşan Millet İttifakı yüzde 34’te kaldı. Böylece Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi resmen başladı.
31 Mart, 2019
AKP Birçok Büyükşehri Kaybetti
Yerel seçimlere de büyük ölçüde Cumhur ve Millet ittifaklarıyla gidildi. AKP yüzde 44,33 oyla birinci parti olsa da Ankara, İstanbul, Adana, Antalya, Mersin gibi büyükşehirleri CHP adayları kazandı. İstanbul’da AKP’nin itirazı üzerine yenilenen büyükşehir belediye başkanlığı seçimini, CHP adayı Ekrem İmamoğlu daha büyük bir farkla kazandı.
12 Aralık, 2019
Gelecek Partisi
AKP'nin ikinci genel başkanı ve eski başbakanlardan Ahmet Davutoğlu, AKP'den ayrılarak Gelecek Partisi’ni kurdu.
9 Mart, 2020
DEVA Partisi
AKP'nin kurucularından, başbakan yardımcılığı, dışişleri bakanlığı ve ekonomiden sorumlu devlet bakanlığı görevlerinde bulunan Ali Babacan, AKP’den ayrılarak Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi’ni kurdu.
Kaynak:
https://www.amerikaninsesi.com/a/turk-siyasetine-damgasini-vuran-akp-20-yasinda/6002790.html
voa
