SELMAN CÖMERT | KARAR.COM

Paris merkezli sivil toplum kuruluşu Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından derlenen bu yılki Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre, gazetecilik 180 ülkenin 73’ünde tamamen veya kısmen engelleniyor. Norveç, endekste beş yıldır ilk sırada yer alırken, Türkiye son beş yıldır 150. sıranın altında kalıyor. 

Dünya Basın Özgürlüğü haritasında siyah renkle gösterilen son sıralarda Eritre, Kuzey Kore, Türkmenistan, Çin, İran, Suudi Arabistan, Suriye ve Azerbaycan dahil 21 ülke yer alıyor. Bu ülkelerde basın özgürlüğünün “çok kötü” durumda olduğu belirtiliyor. Aralarında 153. sıradaki Türkiye’nin de bulunduğu kırmızı gruptaki 52 ülkede basın özgürlüğünün “kötü” durumda olduğu ifade edilirken, turuncuyla temsil edilen 59 ülkede “sorunlu” olarak tarif ediliyor. 

RFS, endeks verilerinin, insanların bilgiye erişimindeki çarpıcı bir gerilemeyi ve haberlerin yayınlanmasının önündeki engellerdeki artışı yansıttığını belirtti. Koronavirüs salgınının gazetecilerin bilgi kaynaklarına erişimini ve sahadaki haberciliği engellemek için gerekçe olarak kullanıldığını öne süren RFS, basın özgürlüğü endeksi verilerinin, özellikle Asya, Orda Doğu ve Avrupa’da hassas haberleri araştırıp bildiren gazetecileri giderek daha da zorladığının altını çizdi. 

RFS’de yer alan raporda, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ve Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun tıbbi olarak kanıtlanmamış Kovid-19 tedavilerini desteklediği, ancak liderlerin, güvenilirliği hakkında şüpheler olan tedavilerle ilgili iddialarının araştırmacı gazeteciler tarafından çürütüldüğü belirtildi. 2020 Basın Özgürlüğü Endeksi raporunda 107. sırada bulunan Brezilya, bu sene 111. sıraya gerilerken, Venezuela 147’den 148’e düştü. 

Raporda, 174. sırada bulunan İran’da yetkililerin, medyanın ülkedeki Kovid-19 ölüm oranını incelemesini engellemek için haberlerde yer alma oranı üzerindeki kontrollerini sıkılaştırarak gazetecilere açılan dava sayısında artış görüldüğü bildirildi. Diğer yandan, 166. sıradaki Mısır’da Cumhurbaşkanı Sisi, Sağlık Bakanlığı’ndan bildirilmeyen herhangi bir salgın istatisiğinin paylaşılmasını yasakladı. 

Norveç halkı, salgın hakkında devletin elinde bulunan bilgilere erişim eksikliğinden dolayı medyadan şikayetçi olmasına rağmen, ülke endekste üst üste beşinci kez ilk sırada yer aldı. İskandinav ülkelerinin basın özgürlüğünü korumaya yönelik başarısını gösteren endekste Norveç’ten sonra sırasıyla Finlandiya, İsveç ve Danimarka yer alıyor.