ABD Başkanı Joe Biden’ın seçim vaatleri arasında bulunan, 9-10 Aralık’ta sanal olarak düzenlenecek “Demokrasi Zirvesi” için davet edilen ülkeler listesi resmi olarak açıklandı. Türkiye listede yer almazken Avrupa Birliği’den davet almayan tek ülke Macaristan oldu. Diğer yandan demokratik uygulamaları eleştirilen, ABD’nin bölgesel müttefikleri Polonya, Hindistan, Filipinler gibi ülkelerin liderleri davetliler arasında bulunuyor. Ortadoğu bölgesinden ise İsrail ve Irak zirveye katılacak. ABD Dışişleri Bakanlığı, zirvenin üç ana konusunu “otoriterliğe karşı savunma”, “yolsuzlukla mücadele”, “insan haklarına saygının teşvik edilmesi” olarak açıkladı. Zirve sonrası devam edecek bir yıllık istişare ve eylemin ardından Biden’ın dünya liderlerini verilen taahhütlerdeki ilerlemeyi değerlendirmek üzere bir kez daha toplanmaya davet edeceği bildirildi.

Konuyu değerlendiren Türkiye’nin eski Washington büyükelçilerinden Faruk Loğoğlu, “ABD’nin kendi içinde ve davetli listesindeki birçok ülkede demokrasi eksiklikleri hayli fazla. Türkiye’nin davet edilmeyişinde sadece mevcut antidemokratik tabloya değil gidişata bakarak da bir karar aldıklarını düşünüyorum. Şeklen de olsa bir demokrasi zirvesine davet edilmemesi, Türkiye’nin itibarını sarsacak bir gelişmedir” dedi. 

Türkiye’nin liste dışı tutulmasında bardağı taşıran son damlanın büyükelçiler krizi olduğunu belirten Loğoğlu, “Özel bir mesaj var. Bu, Türkiye’nin Biden yönetimindeki ABD nezdinde müttefiklik konumunun hangi seviyede olduğunu da gösteriyor. Türk-Amerikan ilişkilerindeki sorunlar, Türkiye’nin Rusya ile yakınlaşması, Biden’ın Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’ni öncelemesi bu kararın arka plan unsurlarıdır” ifadelerini kullandı.

Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ise Biden’ın ABD başkanlığına gelirken “Demokratik değerleri geri getireceğiz” söylemini kullandığını anımsattı. “Ama öyle görünüyor ki bu demokratik değerler içinde jeopolitik ve jeostratejik değerler de var. Hindistan son dönemde demokratik uygulamalar konusunda çok fazla eleştiriliyor fakat bu konferansın davetli listesinde bulunuyor. Bu tabii Türkiye’nin son dönemlerde genelde Batı’yla yaşadığı sorunlu ilişkilerin bir göstergesini oluşturuyor” dedi. ABD’nin Türkiye’yi davet etmeyerek siyasi bir tercihte bulunduğunu belirten Bağcı, “Davet etmeme hakkı da var tabii, bu Türkiye açısından ise olumsuz bir durum” değerlendirmesinde bulundu.

CUMHURİYET