Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme süreci, Ankara-Erivan hattında 2009’daki sonuçsuz denemesinin üzerinden geçen12 yılın ardından Azerbaycan’ın Karabağ’da kazandığı zaferle değişen atmosferde, özel temsilcilerin yarın yapacağı görüşmeyle başlıyor. Normalleşmenin başlayacağının Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından TBMM’de duyurulmasının ardından eski Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, 15 Aralık’ta Ermenistan’la süreci yürütmek üzere özel temsilci olarak belirlenmişti. Ermenistan da Parlamento Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan’ı özel temsilci olarak görevlendirmişti.

DOĞRUDAN DİYALOG ARAYIŞI

İlk görüşme, Ermenistan’ın isteğiyle Moskova’da yapılıyor. Türkiye, bu durumun “Rusya’nın arabuluculuğu” görüntüsü yaratmasını istemiyor. Ankara, 2009’da İsviçre arabuluculuğundaki görüşmelerin aksine yeni süreçte “ülkeler arasındaki doğrudan diyalog” görüşünü savunuyor. Türk tarafının, ilk görüşmede sonraki temasların doğrudan iki ülke arasında aracısız olarak gerçekleşmesi isteğini de dile getirmesi bekleniyor. Kılıç ve Rubinyan’ın normalleşmenin yol haritasını ele alması ve süreç içinde atılabilecek güven artırıcı adımları görüşmesi öngörülüyor.

2009 MASADA DEĞİL

İki tarafın da önkoşulsuz oturduğu masada başta 1915 tehcirinin Ermenistan tarafından “soykırım” olarak tanımlanması olmak üzere ülkeler arasındaki zorlu konuların ise başlangıç aşamasında gündeme gelmesi beklenmiyor. Türkiye ve Ermenistan’ın 2009’daki süreçte imzaladıkları ve Zürih Protokolleri olarak bilinen iki protokol, 1993’ten bu yana kapalı olan sınırın açılmasına, tarafların toprak bütünlüklerine saygı çerçevesinde anlaşmazlıkları diyalog yoluyla çözme iradesine vurgu yapmıştı. Yeni sürecin ise bu protokoller yerine yeni metinlerle yürümesi öngörülüyor.

UÇUŞLAR BAŞLIYOR

Türkiye ile Ermenistan arasındaki doğrudan uçuşların da kısa süre içinde yeniden başlaması bekleniyor. 2020’ye dek Atlasglobal tarafından yapılan ancak şirketin iflasıyla duran uçuşlar için Türkiye’den Pegasus ve Ermenistan’dan Flyone şirketleri iki ülkenin sivil havacılık kurumlarına başvuruda bulunmuştu. Pegasus’un internet sitesindeki bilgiye göre İstanbul’dan Erivan’a 2 Şubat akşamı ilk uçuş yapılacak. Flyone’ın sitesinde de İstanbul’a ilk uçuşun aynı gün yapılacağı duyuruldu.

CUMHURİYET