TÜRKİYE-UKRAYNA İKİLİ İLİŞKİLERİNİN YIL DÖNÜMÜ

KARŞILIKLI ELÇİ ATAMALARI

TÜRKİYE-UKRAYNA İKİLİ İLİŞKİLERİNİN YIL DÖNÜMÜ




Ahmet Özay yazdı...

TÜRKİYE-UKRAYNA İKİLİ İLİŞKİLERİNİN YIL DÖNÜMÜ

Ağustos ayı Ukrayna’nın bağımsızlığının yıl dönümü olduğu kadar Türkiye – Ukrayna ilişkileri açısından da önemli bir ay. I. Dünya Savaşı’nın son günlerinde bağımsızlık mücadelesi başlatan Ukrayna halkının temsilcileri 1917 yılında  Ukrayna Halk Cumhuriyetine giden ilk adımı attılar.

22 Ağustos 1918 tarihinde tam 101 yıl önce iki ülke karşılıklı olarak “sefir” yani büyükelçi atadılar. Osmanlı Sefiri Ahmet Muhtar Bey Eylül 1918’de Kıyiv’de görev yapan ilk Türk Büyükelçimiz olarak tarihe geçti.

KARŞILIKLI ELÇİ ATAMALARI

Bolşevik Devriminin gerçekleştiği yıllarda Mihail Sergiyeviç Hruşevskiy , 1917 yılında Ukrayna Halk Cumhuriyeti’nin temelini attı.  Ukrayna’yı tanıyan ilk devletlerden biri Osmanlı Devleti oldu. Ahmet Muhtar Bey (Mollaoğlu) büyükelçi, Ahmed Ferid Bey (Tek) konsolos olarak Kıyiv’e gönderildi. Ukrayna devleti de önce Mihail Sukovkin, ardından da tanınmış bilim adamı Oleksandr Lototski’yi Büyükelçi olarak İstanbul’a atadı.

İki ülke arasında karşılıklı siyasî, ekonomik ve kültürel antlaşmalar yapıldı. Ukrayna Halk Cumhuriyeti, Rus işgaliyle tarih sahnesinden çekildi.



İlk büyükelçimiz, Osmanlı Sefir’i Ahmet Muhtar Bey’in imzası. Osmanlıca ibarede dönemin sözcükleriyle Kiev Büyükelçisi anlamına gelen “Kiyef Sefiri” yazmakta.

22 Ağustos 1918’de iki ülke karşılıklı olarak  ilk büyükelçilerini atadı. Ahmet Muhtar Bey büyükelçi, Ahmed Ferid Bey  konsolos olarak Kiev’e geldi. Ukrayna da önce Mihail Sukovkin, ardından bilim adamı Aleksandr Lototsky’i İstanbul’a gönderdi.










  • Ahmet Muhtar Bey (Mollaoğlu)
  • Ahmet Ferit Bey (Tek)

DİPLOMATİK PASAPORTLARDA “UKRAYNA HALK CUMHURİYETİ” İBARESİ


  • Ukrayna Halk Cumhuriyeti’nin Türkiye Büyükelçiliği Müsteşarı L. Kobilanski’nin diplomatik pasaportu ve muvafakatname örnekleri. PasaportTa Fransızca “Ukrayna Demokratik Cumhuriyeti”, yazarken Ukrayna dilinde ise “Ukrayna Halk Cumhuriyeti” yazması dikkat çekici (1919)

UKRAYNA’YI İLK TANIYAN DEVLETLERDEN BİRİ TÜRKİYE

Sovyetler Birliğinin dağılmasının akabinde Ukrayna’yı ilk tanıyan devletlerden biri Türkiye Cumhuriyeti oldu. İlk atanan Kıyiv Büyükelçisi 1992 yılında Acar Germen (1992-1997) olurken; Eylül 2018 itibarıyla bu vazifeye Büyükelçi Ahmet Yağmur Güldere atandı.

  • Acar Germen (1992-1997)
  • Türkiye’nin mevcut Kıyiv Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere

Resimler: Kırım Haber Ajansı Arşivi, Türkiye Cumhuriyeti Kıyiv Büyükelçiliği, Ukrayna Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği

 

AHMET ÖZAY /  QHA