Türkiye’de çocuk evlilikleri: Her yıl 15 yaşından küçük çocuklar anne oluyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi verilerine göre her yıl binlerce çocuk anne oluyor. Bunlardan bazıları 15 yaşından küçük. 

6 yaşındaki kız çocuğunun dini nikahla evlendirildiği haberleri gündeme yine çocuk evliliklerini getirdi. Resmi verilere göre 2020 yılında 15 yaşında küçük 117 çocuk doğum yaptı. 18 yaşından küçük toplam çocuk anne sayısı ise 8 bin 271. 

Peki, Türkiye’de ne kadar çocuk anne var? Çocuk annelerin toplam doğum içindeki oranı ne?

15 yaşından küçük çocuk annelerin sayısı

Türkiye’de çocuk evliliklerinin sayısı son yıllarda kademeli olarak düşse de hala çocuklar anne oluyor. TÜİK’in resmi verilere göre 2020’de 15 yaşından küçük 117 çocuk doğum yaptı. 

Bu sayı 2019’da 152; 2018’de 187 ve 2017 yılında 273 idi. 15 yaşından küçük çocuk anne sayısı 2001 yılında ise 2 bin 730'du.

15-17 yaş arasında anne olan çocuk sayısı

TÜİK, 18 yaşından küçükler için çocuk tanımlaması yapıyor. 15 yaşından küçük annelerin sayısı ayrı gösterilmesine rağmen 15-17 yaş grubu ise verilerde toplu olarak yer alıyor.

Buna göre 2020 yılında 15-17 yaş arasında 8 bin 154 çocuk doğum yaptı. Bu sayı 2019’da 9 bin 893; 2018’de 11 bin 191 ve 2017 yılında 15 bin 160'dı.

15-17 yaş grubunda doğum yapan çocuk annelerin sayısı 2001 yılında 50 binden fazlaydı. 2001’de 50 bin 848 olan doğum sayısı 2011’de 26 bin 420’ye geriledi.

18’ten küçük yaşta anne olan çocukların sayısı son yıllarda azalsa da hala binlerce çocuk doğum yapıyor.

Çocuk annelerin oranı kaç?

Peki, çocuk anne doğumlarının toplam doğumlar içindeki oranı ne? Bu veri 18 yaşından küçük çocuk annelerin yaptıkları doğumların toplam doğum içindeki oranını gösteriyor. 

2001’de yüzde 4 olan çocuk anne oranı 2020’de yüzde 0,7 oldu. Bu oran 2019’da yüzde 0,8 ve 2018’de yüzde 1 olmuştu.

Çocuk evliliklerinin sayısında düşüş var

16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuk sayısında son yıllarda kademeli bir düşüş dikkat çekiyor. Ancak bu yaş grubundakilerin toplam evlenmeler içindeki payı ciddi bir oran oluşturuyor. 

16-17 yaş grubunda evlenen kız çocuklarının oranı 2009’da yüzde 8,1 iken bu sayı 2018’de yüzde 3,8’e geriledi. Öte yandan bu veriler sadece resmi evlilikleri içeriyor, kayıt dışı evlilikler bu veride yer almıyor.

Bekarken 2 çocuk isteyenler evlenince 1 çocuk “ideal” diyor

Aile Yapısı Araştırması 2016 sonuçlarına göre, bireylerin şartları uygun olsa kaç çocuk sahibi olmayı istedikleri incelendiğinde, en fazla istenen ideal çocuk sayısı yüzde 32 ile iki çocuk oldu. 

Türkiye genelinde bireylerin yüzde 31,4'ü şartları uygun olduğunda üç çocuk, yüzde 18'i dört çocuk, yüzde 14,9'u beş ve daha fazla çocuk isterken yüzde 3,4'ü tek çocuk istediğini, yüzde 0,3'ü ise hiç çocuk istemediğini belirtti.

Medeni duruma göre ideal çocuk sayısında ise çarpıcı bir değişiklik söz konusu. Bekarların yüzde 46,7’si “2 çocuk ideal” derken, evlilerde 2 çocuk isteyenlerin oranı yüzde 26’ya kadar düşüyor.

Üniversite mezunlarında 2’den fazla doğum yapan çok az

Dünyaya gelen çocuk sayısı eğitim seviyesiyle de yakından ilgili. 2018’de doğum yapan üniversite mezunların yüzde 57,8’i ilk kez anne olurken yüzde 34,2’si de ikinci kez doğum yaptı. 

Bu eğitim seviyesinde üç ve daha fazla çocuk yapan kadın sayısı yüzde 8,1’de kaldı. 3 ve daha fazla çocuk doğurma oranı ilkokul mezunlarında 70,5 olurken ilköğretim ve dengi seviyede yüzde 32,5 oldu.