Türkiye’den AİHM’e ‘Demirtaş Eylem Planı’

DİYARBAKIR — Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetlemekle görevli Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne, HDP’nin önceki dönem eş genel başkanlarından Selahattin Demirtaş’ın bırakılmasına ilişkin karara karşı eylem planı gönderen Türkiye, AİHM kararının uygulandığını savundu.

Türkiye’nin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gönderdiği Selahattin Demirtaş ile ilgili eylem planında, AİHM kararının uygulandığı öne sürüldü. Demirtaş'ın derhal tahliye edilmesini isteyen Bakanlar Komitesi'ne gönderilen eylem planında AİHM'in 22 Aralık 2020 tarihinde aldığı kararın 4 Kasım 2016 ile 7 Aralık 2018 tarihleri arasındaki tutukluluk sürecini kapsadığı savunuldu. Mevcut tutukluluğun başka bir dava nedeniyle 20 Eylül 2019'da başladığı vurgulanan planda, Bakanlar Komitesi'nin denetim süreci yetkilerinin sadece AİHM tarafından verilen kararla sınırlı olduğu, Demirtaş'ın şu anki tutukluluk sürecinin bu yetki alanı dışında kaldığı görüşüne yer verildi.

Türkiye, Demirtaş'ın 20 Eylül 2019'da başlayan tutukluluk süreci hakkında Anayasa Mahkemesi ve AİHM önünde ayrı bireysel davalar bulunduğunu ifade ederek, her iki mahkemenin bu süreçle ilgili olarak henüz karar vermediklerini hatırlattı. Mahkemelerin karar vermemesi nedeniyle Bakanlar Komitesi’nin Demirtaş'ın "derhal tahliye edilmesi" yönündeki talebinin "hukuksal temelden yoksun olduğunu" savunan Türkiye, yargının görev süresi sona eren bir parlamenter hakkında kovuşturma kararı alabileceğini belirtti.

Türkiye, Demirtaş’ın 2013 yılında İstanbul’daki Nevruz kutlamaları sırasında yaptığı konuşma nedeniyle aldığı 4 yıl 8 ay cezadan dolayı 3 Kasım 2021 tarihinde mahkeme kararıyla "şartlı tahliye" edilebileceğini, bu gerçekleşmezse cezasını 3 Ocak 2023 tarihine kadar çekeceğini bildirdi.

Demirtaş’ın avukatlarından tepki

Eylem planına ilişkin yazılı açıklama yapan Selahattin Demirtaş'ın avukatları, planın AİHM Bakanlar Komitesi’nin kararını karşılamadığı görüşüne yer verildi. Hükümetin manipülatif bilgiler vererek, karara uyulmayacağının açıkça ifade edildiğini savunan avukatlar açıklamada şu görüşlere yer verdi: ”AİHM ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Hükümete, bireysel önlemeler kapsamında Sayın Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması ve hakkındaki mahkumiyet kararının kaldırılması çağrısında bulunmuştu. Bu çağrıya uymayan Hükümet, eylem planı adı altında gönderdiği metin ile bu karara uymama tutumuna kılıf bulmaya çalışmış, Bakanlar Komitesince kaldırılması talep edilen 4 yıl 8 aylık cezanın infazı ile ilgili şartlı tahliye ve cezanın biteceği tarihleri bildirmiştir. Dolayısıyla bu beyan ve açıklamalar, Bakanlar Komitesinin konuya dair çağrısını-kararını karşılamamaktadır. Öte yandan, Sayın Demirtaş söz konusu dosya kapsamında şartlı tahliye edilse bile, fiilen Cezaevinden çıkamayacaktır. Çünkü Kobani Davası olarak bilinen ve Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren davadaki suçlamalar üzerine 20 Eylül 2019 tarihinde ikinci tutuklanmış ve hakkındaki bu haksız tutuklama kararı halen devam etmektedir. Bilindiği gibi AİHM Büyük Dairesi, bu tutukluluğun derhal kaldırılması gerektiğini karar altına almıştı. Hükümeti ve yargı makamlarını, hukuka uymaya, AİHM ve Bakanlar Komitesi kararları doğrultusunda adım atmaya bir kez daha davet ediyoruz.”

Bakanlar Komitesi ne demişti?

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 14-16 Eylül 2021 tarihli oturumunda Demirtaş ile ilgili şu kararları almıştı;

“-Demirtaş'ın, tutuklu yargılandığı Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosyada derhal serbest bırakılmasına ve hakkındaki suçlamaların düşürülmesi,

-Demirtaş'ın serbest bırakılmasını engellemek, cezaevinde tutulmasını sağlamak ve seçimlere katılmasını engellemek için verilen 4 yıl 8 ay hapis cezasına ilişkin mahkumiyet kararının kaldırılması,

-22 Haziran 2021 tarihine kadar Hükumet tarafından sunulması gereken genel önlemlere ilişkin eylem planını sunmak üzere Hükumete 30 Eylül 2021 tarihine kadar süre verilmesi.”

VOA