UEFA milli futbolcu Demiral’a iki maç ceza verdi: Almanya ile gerginlik sürüyor

BERLİN — 

UEFA Disiplin Kurulu, 2024 Avrupa Şampiyonası (EURO 2024) son 16 turunda oynanan Avusturya maçındaki bozkurt hareketi nedeniyle milli futbolcu Merih Demiral'a iki maç ceza verdi.

UEFA'dan yapılan açıklamada, “spor etkinliklerinde sportif olmayan nitelikteki davranışlar sergilediği, futbol sporunun itibarını zedelediği ve genel davranış ilkelerine aykırı davrandığı gerekçesiyle Merih Demiral'a iki maçtan men cezası verildiği” belirtildi.

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ise karara itiraz edeceğini bildirerek, kararı Spor Tahkim Mahkemesi’ne (CAS) götürme kararı aldı.

Karar değişmediği takdirde Merih Demiral, çeyrek finaldeki Hollanda karşısında ve milli takımın tur atlaması durumunda yarı final maçında oynayamayacak.

Gerginlik sürüyor

Geçen Salı günü Leipzig’de oynanan Avusturya-Türkiye maçında Demiral’ın gol attıktan sonra yaptığı bozkurt işaretiyle ilgili tartışmalar ve Ankara ile Berlin arasında oluşan diplomatik gerilim ise devam ediyor.

Türkiye’nin ardından Almanya da Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi'ni Dışişleri’ne çağırırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumartesi günkü programını iptal ederek Almanya’ya geliyor.

Ay-yıldızlıların Cumartesi günkü Hollanda karşılaşmasını gölgede bırakan konuyla ilgili tartışmalarda, çok sayıda siyasetçi ve Alman medyasının büyük bir bölümü, bozkurt işaretinin yasaklanması yönünde önerilerde bulunuyor.

Alman kamuoyu, bozkurt işaretiyle ilgili yasak önerileri ve tartışmalara yabancı değil. Yıllardır Almanya’da yaşanan çeşitli olaylar, Türkiye’yle Almanya gündemine gelen gerilimler, ayrıca bozkurt işaretinin Fransa ve Avusturya’da yasaklanması sonrasında konu, sıklıkla gündeme geliyor.

Bozkurt işaretinin yasaklanması tartışmaları, eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun 2017 yılında Hamburg Konsolosluğu’nda, kendisini bekleyen Türkler'i aynı işaretle selamlamasıyla yeni bir dinamik kazandı. Ardından 2018 yılında aşırı sağcı Avusturya hükümeti bu yönde bir öneri hazırladı.

Özellikle Türkiye’ye yönelik bir dizi başka konuda da sert tavırlarıyla bilinen Yeşiller ve Sol Parti, benzer bir yasağın Almanya’da uygulanmasını istedi.

2019 yılında Yeşiller ve Sol Parti, Almanya'daki ırkçı Türk ülkücülerin mevcut dernek ve kuruluşlarının yasaklanması için girişim başlattı. Ülkücülerle bağlantılı dernek ve kuruluşların yasaklanması için daha önceki yıllarda da girişimlerde bulunan Sol Parti, Türk ülkücü yapılanmaların Türk devleti tarafından düzenli biçimde yurtdışındaki muhalifleri sindirmek için görevlendirildikleri iddiasıyla ülkücü hareketi ile bağlantılı olarak bütün sembol, dernek ve faaliyetlerin yasaklanması talep etti.

Sosyal demokrat SPD, Hıristiyan Birlik Partileri CDU/CSU ve Yeşiller’in destek verdiği öneri, 2020 yılında Federal Parlamento'da yapılan tartışmalar sırasında, bütün partiler "bozkurtçu, milliyetçi-ülkücü derneklerin yasaklanması" çağrısı yaptı.

Ancak dönemin İçişleri Bakanlığı, çıkarılacak bir yasağın mahkemelerden dönmeyecek şekilde sağlam temellere dayandırılması gerektiğini dile getirdi ve konunun araştırılması talebiyle ilgili bir komisyona teslim etti. Federal Meclis'in Bilimsel Hizmetler Dairesi tarafından hazırlanan uzman raporunda, Anayasa ve dernekler yasasına göre ülkücü kurumlarının ve simgelerinin yasaklanmasının önünde bir engelin bulunmadığı ifade edildi. Ancak Federal İçişleri Bakanlığı tarafından henüz bir örgüt ya da sembol yasaklanmadı.

Almanya'daki bozkurt işareti ve ülkücü yapılanma

Almanya'daki istihbarat raporlarında, her yıl ülkedeki ülkücü yapılanmalar hakkında ayrıntılı bilgilere yer veriliyor, bozkurt işaretinin de bu hareketin en bilinen sembolleri arasında yer aldığı kaydediliyor.

Almanya’nın iç istihbarat kurumu Anayasa’yı Koruma Teşkilatı’na göre, ülkede yaklaşık 12 bin 500 aktif ülkücünün yaşadığı, bunların üç dernek çatısı altında örgütlü olduğu belirtiliyor. Siyasetçilerin ve istihbaratın ülkücü hareketin ülkenin iç güvenliğini tehdit ettiğini raporlarında sıkça dile getirmesine rağmen, hükümetin tedbir almaması ise dikkat çekiyor.

Siyasi kulislerde yapılan yorumlarda, Türkiye’de MHP’nin, iktidarın dolaylı da olsa ortağı konumunda olması nedeniyle, ülkücü hareketin Almanya'da yasaklanması halinde, Türkiye-Almanya ilişkilerinin yeni gerilimlere sahne olabileceği, hükümetin bu yüzden çekingen kaldığı ifade ediliyor.

Avusturya bozkurt işaretini yasakladı

2020 yılında Fransa’da, "aşırı milliyetçi ve paramiliter bir hareket" olduğu gerekçesiyle Türk ülkücülerin faaliyetleri yasaklanmıştı. O dönemde yapılan açıklamada, "Bozkurtlar" şeklinde tanımlanan ülkücü hareketin feshedilmesi hükümet tarafından, "bir kişi ya da gruba karşı, herhangi bir etnik grupla bağlantılı ya da bağlantısız, kökenleri sebebiyle, nefret, ayrımcılık ve şiddete yol açan silahlı sokak gösterileri yapmayı yasaklayan" Fransa yasalarına ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne dayandırıldı.

Alınan kararda Bozkurtlar'ın üç hilalli bayrak sembolünü kullandıkları ve gösterilerinde parmaklarıyla kurt işareti yaptıkları yer aldı, ancak bunların yasaklanıp yasaklanmadığı konusuna açıklık getirilmedi.

Avusturya hükümeti ise, 2019’da aralarında rabia, bozkurt ve zafer işaretlerinin de bulunduğu bir dizi siyasi içerikli el işaretini yasakladı.

Avusturya Halk Partisi ve ortağı sağ popülist Avusturya Özgürlükçü Partisi, "dini sembollere karşı olmadıklarını ve sadece ülkenin değerlerine ters düşen sembollerin yasaklanmasını istediklerini" söylemişti. Bozkurt işaretinin yanı sıra PKK, Müslüman Kardeşler, Hırvat milliyetçi USTAŞA ve Hamas gibi örgütlerin sembollerini de içeren yasağa göre, söz konusu işaretleri kullananlara 4 bin Euro’ya varan para cezası uygulanması öngörüldü.

CEM DALAMAN / VOA