Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasının ardından geçen bir hafta içinde birçok şirket Rusya'daki faaliyetlerine son verme kararı aldı. Birçoğu da bu yönde bir adım atıp atmama konusundaki değerlendirmelerini sürdürüyor.

Şirketlerin Rusya'dan toplu çıkışına yönelik adım, Batı'nın Rus bankalarına yönelik yaptırımlarının ve bazı bankaların uluslararası ödeme sistemi SWIFT'ten çıkarılmasının ardından geldi. Bu yaptırımlar Ruble'yi tarihinin en düşük seviyelerine indirdi.

Buna yanıt olarak Rusya da geçen Salı günü yabancı yatırımcıların Rusya'daki varlıklarına satmasına geçici olarak yasak getirdi. Ancak bu yasağın uygulamada nasıl işleyeceği ve tam olarak kimi etkileyeceği belirsizliğini koruyor.

Şirketlerin Rusya'yla ilgili aldığı kararlardan öne çıkanları derledik:

Petrol devleri çıkıyor

Rusya'daki en büyük sektör açık ara enerji sektörü. Ukrayna işgali sonrası en ciddi kararlar da bu sektörle ilgili alındı.

Birleşik Krallık'ın petrol devi BP, geçen hafta sonunda açıkladığı kararla Rusya'nın devlete bağlı enerji devi Rosneft'teki yüzde 19,75'lik hissesini elden çıkaracağını duyurdu. Rusya'daki en büyük yabancı yatırımcı olan BP'nin bu kararının maliyetinin 25 milyar doları bulabileceği tahmin ediliyor.

BP'den bir gün sonra da dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) şirketi Shell, Rusya'daki faaliyetlerini sonlandırma kararı aldı. Bu karar, Shell'in yüzde 50'si Gazprom'a ait olan Sakhalin 2 LNG üretim tesisindeki yüzde 27,5'lik hissesini elden çıkarması anlamına geliyor.

Norveç'te devlet destekli Equinor enerji şirketi de geçen Pazartesi günü yaptığı açıklamada Rusya'daki iş ortaklıklarını sonlandırma sürecini başlatacağını duyurdu. Otuz yılı aşkın süredir Rusya piyasasında olan Norveçli şirket, Rosneft ile yakın işbirliği içindeydi.

Exxon Mobil de Salı günü maliyeti 4 milyar doları geçmesi beklenen bir kararla Rusya'daki gaz ve petrol faaliyetlerini sonlandıracağını duyurdu.

Fransız TotalEnergies ise Rusya'daki faaliyetlerini sürdüreceğini ancak yeni Rus projelerine finansman sağlamayacağını açıkladı.

İtalyan petrol devi Eni de Rusya'dan Türkiye'ye gaz taşıyan Mavi Akım boru hattındaki hissetlerini satma kararı aldı. Eni'nin Rus enerji devi Gazprom'la birlikte eşit oranda sahip olduğu boru hattında yüzde 50 hissesi bulunuyor.

Siemens'in hamlesi

Alman şirketi Siemens de Rusya'daki faaliyetlerinin büyük bölümünü askıya aldı. Rusya, Siemens'in küresel satışlarında sadece yüzde 1'lik paya sahip. Ancak 170 yıldır Rusya'da varlık gösteren şirket, bu ülkede binlerce kişiyi istihdam ediyor.

Alman devinin yan şirketi Siemens Energy de Rusya'daki tüm yeni projelerini askıya aldı.

Havacılık sektörü

ABD Başkanı Joe Biden, Rus uçaklarına hava sahalarını kapayan Avrupa Birliği ve Kanada'ya ABD'nin de eklendiğini duyurarak Rus havacılık sektörüne vurulan darbeyi ağırlaştırdı.

ABD'li havacılık devi Boeing, Rusya'daki havayolu şirketlerine parça tedariki, bakım ve teknik destek dâhil bu ülkedeki ana faaliyetlerini askıya aldı. Boeing'in Avrupalı rakibi Airbus da aynı şekilde Rus havayolu şirketlerine verdiği teknik desteği ve Rusya'ya yönelik yedek parça tedarikini askıya aldı.

Danimarkalı gemicilik şirketi Maersk, Rusya'ya ve Rusya'dan yaptığı tüm konteyner nakliyelerini geçici olarak durdurdu.

Teknoloji devleri de Rusya'yı hedef alan kararlara imza attı. ABD'li Apple, ürünlerinin Rusya'daki satışını durdurdu. Şirket, Apple Pay hizmetini de kısıtladı.

Google, Rus devletine bağlı yayın organlarının içeriklerini haber akışından çıkardı. Facebook'un bağlı olduğu Meta şirketi de Rus resmi yayın organlarına erişimi kısıtlayarak bu içeriklerin kullanıcıların karşısına daha az çıkmasını sağladı.

Microsoft ise Rus devletinin yayın organı Russsia Today'in (RT) cep telefonu uygulamalarını Windows uygulama mağazasından kaldırdı. Snapcat uygulamasıyla tanınan Snap şirketi Rusya, Belarus ve Ukrayna'da reklam yayımlamama kararı aldı.

Kredi kartı şirketleri Visa ve Mastercard da bazı Rus finansal kurumlarını küresel ağından çıkardı.

Otomotiv sektörü

Otomobil üreticisi şirketler de Rusya'ya yönelik adımlar attı.

Rusya'ya ihracatı askıya alan ilk uluslararası otomobil üreticisi, İsveçli şirket Volvo oldu. General Motors da faaliyetlerini durdurduğu Rusya'ya araç ihracatını durdurdu. ABD merkezli otomotiv şirketi Ford ve Almanya'dan Mercedes-Benz ile Daimler Truck da bu ülkedeki faaliyetlerini askıya aldı. Ford, Ukrayna'daki vatandaşlara yönelik insani yardım için de 100 bin dolarlık bağışta bulunacağını duyurdu.

Alman otomotiv devleri Volkswagen ve BMW, hem Rusya'da üretimi durdurdu hem de bu ülkeye ihracatı askıya aldı.

Fransız Renault şirketi de önümüzdeki haftadan itibaren Rusya'daki montaj fabrikalarındaki faaliyetleri lojistik tıkanıklıktan dolayı kısmen durduracağını açıkladı.

Hollywood da devrede

Eğlence sektöründeki birçok şirket de Rusya'daki faaliyetlerini durdurdu.

Disney, Warner Bros. ve Sony Pictures bu ay yayınlanacak filmlerinin Rusya'da gösterime girmesini yasakladı.

Netflix de Rusya'nın devlet destekli 20 kanalına bu platformda yer verilmesi için yürürlüğe sokulan yeni Rus yasalarına uymayacağını duyurdu.

Spor dünyası

Futbolda da Rusya ile kurulmuş olan ticari ilişkiler yeniden gözden geçiriliyor.

Alman kulübü Schalke 04, Gazprom'la uzun yıllardır sürdürdüğü sponsorluk anlaşmasını iptal etti. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) de bu şirketle arasındaki sponsorluk anlaşmasını sonlandırdı.

Adidas da Rusya Futbol Federasyonu'yla arasındaki ticari anlaşmayı iptal etti.

Arthur Sullivan

 Deutsche Welle Türkçe