Ukrayna Saldırısı Türk Turizminin Kabus Senaryosu

İSTANBUL — 

Rusya’nın Ukrayna topraklarına yönelik olarak başlattığı işgal harekatı beşinci gününe girdi. İlk iki gün hızlı hareket eden Rus birliklerinin son 72 saatte karşı karşıya kaldığı güçlü direniş nedeniyle yavaşladıkları bildirilirken tüm dünyanın dikkati, Belarus’un ev sahipliğinde düzenlenen ateşkes müzakerelerine çevrildi. Süreci en yakından takip edenlerin başında Türkiye geliyor.

Türkiye, Rusya Federasyonu ile yalnız bölgesel konularda değil, doğalgaz ve petrol ithalatından nükleer santral inşaatına kadar birçok alanda işbirliği yapıyor. Ancak özellikle Türkiye’nin ekonomik krizle karşı karşıya kaldığı 2022 yılında Rusya’yla yapılan turizm, hayati öneme sahip.

Son yıllarda Rusya, Türkiye turizminin ana aktörü haline geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre geçtiğimiz yıl Türkiye’ye 29 milyon 400 bin turist gelirken birinci sırada yaklaşık 4 milyon 700 bin turist gönderen Rusya yer aldı.

Rusya Başbakan Yardımcısı’ndan Turizm Dairesi'ne ‘‘yerli turizmi geliştirin’’ çağrısı

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ocak ayında Türkiye’nin 2022 yılı turizm geliri hedefini bir önceki yıla göre 10,5 milyar dolarlık artışla 35 milyar dolar olarak açıkladı. Bakanlığın hem gelir hem de turist sayısındaki artışta en fazla umut bağladığı ülke hiç kuşkusuz Rusya’ydı.

Ancak Ukrayna’nın beklenenden daha çok direniş göstermesi ve buna ek olarak başta Avrupa Birliği ve ABD olmak üzere birçok ülkenin Rusya’ya yönelik ambargo ve kısıtlamalara katılacağının açıklaması, Moskova’nın saldırı öncesindeki hesaplarını bozmuş görünüyor. Merkezi Ankara'da bulunan Rusya Araştırmaları Enstitüsü, Rusya Başbakan Yardımcısı Dimitri Çernişenko’nun Rus Turizm Dairesi Rosturizm’e Ruslar'ın bu yaz kendi ülkelerinde tatil yapmaları için kampanya önerileri hazırlaması talimatı verdiğini yazdı.

‘‘Rusya-Ukrayna savaşı uzarsa en az 10 milyar dolar, kısa sürede çözülürse 5 milyar dolar turizm gelirlerinde kayıp olur’’

Turizm acentesi sahibi Cem Topaloğlu, Türkiye’nin hedef turizm gelirinin en az beşte birinin Rusya’dan gelecek turistlere bağlı olduğunun altını çizerken, savaşın ardından başlayan yaptırımların bu hedefin çok uzağında kalınmasına yol açacağı endişesini taşıyor.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Topaloğlu, ‘‘Rusya ve Ukrayna savaşı tüm beklentileri bozdu. Turizm açısından önümüzdeki tablo hiç de iç açıcı değil. Geçen yıl 4,5 milyon civarında turist gelmişti. Bu yıl 6 ya da 6,5 milyon Rus turist bekleniyordu. Bakanlık kişi başı turist harcamasını 900 dolar olarak hesaplıyor. Ama çalışmak için gelen Ermeni ve Gürcü, transit geçen İranlı da turist kabul edilince bu miktar düşüyor. Bence bir turistin harcaması 1200 dolar civarında. 6,5 milyon gelmezse neredeyse 8 milyar dolar kayıp olur. Buna 2,5 milyon Ukraynalı turistin en az 1,5 milyonunun gelemeyeceği varsayımını da eklersek kayıp 10 milyar doları aşıyor. Ki Rusların ‘alyans’ dediği ortak acentelerle çalışan Özbek, Tacik, Kazak da gelmeyebilir hatta Azerbaycanlılar'da da kayıp yaşayabiliriz. Burası da 1 milyar dolar tutar. Yarın müzakereler sonuç verse, kısa sürede sorun çözülse, bu yaşananlar ve devamında yaşanacak artçı krizler nedeniyle en iyimser tahminle 5 milyar dolar kaybederiz. Çünkü Rusya’da hem gelir kaybı oluşacak hem de güven kaybı’’ dedi.

Başta İtalyan, Fransız ve İspanyol olmak üzere Avrupalı turistlerin Türkiye’deki insan hakkı ihlalleri ve doğa katliamları nedeniyle Türkiye pazarına küstüğünü vurgulayan Cem Topaloğlu, bu yıl İsrailli turistlerde beklenen artışın ise Ukrayna ve Rusya pazarının yerini tutamayacağını dile getirdi.

‘‘Böyle bir ortamda Rusya’dan değil 6,5 milyon 650 bin turist gelir mi o bile şüpheli’’

Eski Turizm Bakanı Bahattin Yücel, Türkiye’nin savaş koşullarında dahi güçlü bir diplomasi uyguladığını ve Rusya’yla ilişkilerini ateşe atmamak için gösterdiğini vurgularken özellikle ekonomik ve mali yaptırımların Rus ekonomisini sarsacağına dikkat çekiyor.

VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Bahattin Yücel, ‘‘Önce bir hakikati kabul etmek gerekir. Türkiye şu ana kadar çok soğukkanlı bir dış siyaset izledi. Rusya’ya karşı dikkatli ve özenli bir tutum sergiledi. Ama savaş uzarsa kimse savaşı bırakıp tatile girmez. Bu şekilde düşük yoğunlukla sürerse Rusya’nın ciddi önlemler almasını gerektirecektir. Böyle bir ortamda Rusya’dan değil 6,5 milyon, 650 bin turist gelir mi, o bile şüpheli. Rusya Başbakan Yardımcısı’nın verdiği talimat bu bakımdan önemli. Üstelik Sberbank ATM’lerde 20 dolardan daha düşük meblağlarda para çekme izni veriyormuş. Böyle bir durumda Rusya insanını tatil yapsın diye yurtdışına göndermez. Bu durum Türkiye turizmi için bir başka kayıp yıl anlamına gelebilir’’ dedi.

Enflasyon ve cari açık baskısı altında zor günler geçiren hükümetin ekonomik krizden çıkışta turizm gelirlerine çok güvendiğini belirten Bahattin Yücel, ancak mevcut tablonun bu beklentiyi çok büyük ihtimalle karşılayamayacağını dile getirdi.

VOA