Ukrayna ve Ortadoğu çatışmaları Türkiye'nin yeni Çin-Avrupa ticaret yoluna ilgisini arttırıyor

İSTANBUL — 

Ukrayna ve Ortadoğu'daki çatışmalar sürerken, Türkiye'nin Orta Koridor olarak bilinen yeni Çin-Avrupa ticaret yoluna ilgisi artıyor.

Orta Koridor, Çin'i Türkiye üzerinden Avrupa'ya bağlarken, Rusya’nın da Batı yaptırımlarını aşmasına yardımcı olacak çok taraflı transit bir güzergâh olarak görülüyor.

VOA’ye konuşan Marmara Üniversitesi’nden siyaset bilimci Çağdaş Üngör, Orta Koridor’un gün geçtikçe daha popüler bir fikir haline geldiğini, çünkü Rusya'nın Trans-Sibirya demiryoluna alternatif bir koridor olacağını söyledi.

Üngör ayrıca, Avrupa’nın çoğunun şu anda mallarını Çin'den Avrupa'ya ya da tam tersi yönde iletmek için Rusya'yı pas geçmeye çalıştığını kaydetti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen yılki Orta Asya liderleri zirvesinde bu çok taraflı projeye resmi adıyla atıfta bulunarak, Türk hükümetinin projeye verdiği önemin altını çizdi.

Erdoğan zirvede yaptığı konuşmada, “Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergâhı” girişiminin değerinin dünyadaki mevcut gelişmelerle daha da arttığını vurgulayarak, karşılıklı yarar için bu koridorun geliştirilmesi gerektiğini kaydetti.

Kızıldeniz, Çin ile Avrupa arasındaki ticaret için alternatif güzergâh ve analistler İsrail-Hamas savaşının tetiklediği Husi saldırılarının Orta Koridor projesini Türkiye için daha da cazip hale getirdiğini söylüyor.

Ankara ile Pekin arasındaki ilişkiler geliştikçe Türkiye'nin koridora desteği de artıyor.

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nden Diren Doğan, Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin her zaman inişli-çıkışlı olduğuna dikkat çekerek, ancak özellikle Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Türkiye ziyaretinden bu yana ilişkilerin daha iyi olduğunu ve bunun bir nedeninin de küresel gelişmeler olduğunu belirtti.

Türkiye'nin Çin ile ilişkileri, Ankara'nın Pekin'in Müslüman Uygur azınlığa yönelik baskılarını eleştirmesi ve birçok muhalifin Türkiye'ye sığınması nedeniyle gerilmişti. Ancak analistler Türkiye'nin politik bir tercihte bulunduğunu ve tutumunu yumuşattığını söylüyor.

Brüksel’deki düşünce kuruluşu Avrupa Politika Çalışmaları Merkezi’nden Ceren Ergenç’e göre, Çin, Uygur sorunu nedeniyle Türkiye'yi bölgede yüksek siyasi risk taşıyan bir ülke olarak görüyor.

Ergenç, yeni yıldan hemen önce Türk hükümetinin Uygur davasını tamamen ya da açıkça desteklemek yerine Çin devletiyle iyi ilişkiler sürdürmeyi tercih ettiğini açıklamak zorunda kaldığına dikkat çekti.

Analistler, Orta Koridor rotasındaki ülkeler arasında gümrük uyumlaştırması ve altyapı harcamaları gibi önemli engellerin aşılması gerektiğini belirtiyor.

Marmara Üniversitesi’nden siyaset bilimci Çağdaş Üngör, "Şu anda asıl sorun mali boyut. Orta Koridor'a kim yatırım yapacak?" diye soruyor.

Erdoğan, bölgede nüfuz sahibi olma çabasında kazanacağı çok şey olduğunu düşünüyor ve Orta Asya ülkeleriyle diplomatik bağlarını derinleştiriyor. Analistler, Türkiye'yi Doğu ile Batı arasında ekonomik bir köprüye dönüştürmenin bu süreci hızlandıracağını ve ekonomik getirileri olacağını söylüyor.

Dorian Jones

VOA