Ukraynalı Çocuklar: Savaşın Kalıcı Travmaları ile Yüzleşiyorlar
2014'ten Bugüne Uzanan Bir Savaşın Gölgesi
Ukraynalı Çocuklar: Savaşın Kalıcı Travmaları ile Yüzleşiyorlar
ŞEHİTLER ÖLMEZ / TÜRKİYE
Ukrayna'da 2014'te başlayan ve hala devam eden savaş, ülkenin genç nesilleri üzerinde derin psikolojik izler bırakıyor. Çocuklar, Kırım’ın ilhakı ve doğu Ukrayna’daki çatışmaların etkileriyle büyüyen bir nesil haline geldi. Ülkede süregelen savaş, çocuklar arasında ciddi ruh sağlığı sorunlarına neden oldu. Ukrayna’da bu krizle mücadelede ön saflarda yer alan Olena Rozvadovska, çocukların yaşadıkları travmayı anlamalarının ve kabullenmelerinin uzun zaman aldığını belirtiyor.
2014'ten Bugüne Uzanan Bir Savaşın Gölgesi
Ukrayna'nın Onur Devrimi'nden sonra Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve doğu Ukrayna'daki Donetsk ile Luhansk bölgelerinde başlayan çatışmalar, ülkenin tamamını etkiledi. Özellikle çocuklar bu süreçte hem fiziksel hem de psikolojik travmalar yaşadılar. O dönemde Ukrayna Cumhurbaşkanı Çocuk Hakları Komiserliği'nde görev yapan Olena Rozvadovska, savaşın çocuklar üzerindeki etkilerini yakından gözlemledi. Savaşın daha önce hiç yaşanmadığı bir ülkede, çocuklarla nasıl çalışılacağını bilmediklerini belirten Rozvadovska, "Televizyonda gördüğümüz savaş, birden yanı başımıza gelmişti," diyor.
Savaşın Çocuklar Üzerindeki Kalıcı Etkileri
Rozvadovska, Slovyansk ve Mariupol gibi şehirlerde çalışırken, çocukların savaşın yıkıcı etkileri altında büyüdüğünü gördü. Özellikle cephe hattına yakın köylerde çocuklar, sürekli tehlike altında, elektriksiz ve temel ihtiyaçlardan yoksun bir hayat sürüyordu. Bu köylerden biri olan Zaitseve'de, bazı aileler her türlü tehlikeye rağmen evlerinden ayrılmayı reddetmişti. Rozvadovska, savaşın neden olduğu yoksulluk ve tehlikeye rağmen, ailelerin köklerine bağlılıklarından ötürü köylerinden ayrılmak istemediklerini belirtiyor.
Kadınların ve Çocukların Dayanıklılığı
Savaşın yarattığı kaosun ortasında, kadınlar ve çocuklar, topluluklarını ayakta tutmak için büyük bir direniş gösterdiler. Rozvadovska, özellikle kadınların güçlü duruşunun altını çizerek, “Sıradan kadınlar, kaosun ortasında topluluklarına destek oldular, çoğu zaman bu direnişleri tanınmadı bile,” diyor. 2019 yılında kurulan Voices of Children adlı hayır kuruluşu, savaşın çocuklar üzerindeki uzun vadeli psikolojik etkileriyle mücadele etmeyi amaçlıyor. Çocukların savaş sonrası süreçte seslerinin duyulması ve psikolojik destek almaları için çalışan kuruluş, Ukrayna genelinde terapi, sanat programları ve duygusal destek sağlıyor.
Savaşın Gelecekteki Psikolojik Etkileri
Savaşın sona erip ermediği hala belirsiz olsa da, Ukraynalı çocuklar bu çatışmanın izlerini ömür boyu taşıyacaklar. Çatışmaların ortasında büyüyen çocuklar, güvenlik kaygıları, anksiyete ve depresyonla mücadele ediyor. Rozvadovska, Ukrayna’nın yaklaşan ruh sağlığı krizine yeterince hazırlıklı olmadığını belirtiyor ve “Travmanın etkileri genellikle krizden çok sonra ortaya çıkar,” diye ekliyor.
Savaşın çocuklar üzerindeki kalıcı etkileri, Ukrayna’nın geleceğini şekillendirecek. Hem çocuklar hem de toplumun geri kalanı, bu süreçte travmanın izleriyle başa çıkmak zorunda kalacak.