Uzmanlar değerlendirdi: Erdoğan-Putin arası bir gerilim olması çok olağan
“MİNSK, BÜTÜN ÇABALARINI ÇÖZÜMSÜZLÜK ÜZERİNE KURMUŞ”
Uzmanlar değerlendirdi: Erdoğan-Putin arası bir gerilim olması çok olağan
Ermenistan-Azerbaycan hattında yaşananları uzmanlar Sözcü’ye değerlendirdi. Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran, “Azerbaycan 1991-92 yıllarındaki Azerbaycan değil. Ekonomik olarak da değil, askeri olarak da değil, siyasi olarak da değil. Bunu hem Ermenistan hem arkasında onu kullanmak isteyen güçler görmeli” derken Doç. Dr. Gökmen Kılıçoğlu, “Erdoğan-Putin arası bir gerilim olması çok olağan ama bunun çok ileri bir noktaya kadar taşınacağını düşünmüyorum dedi.
Doktora tezi, “Tarihi Akış İçinde Karabağ Meselesi ve Türkiye’nin Karabağ Politikası” olan Taşkıran, SÖZCÜ'ye yaptığı değerlendirmede, “Azerbaycan 1991-92 yıllarındaki Azerbaycan değil. Ekonomik olarak da değil, askeri olarak da değil, siyasi olarak da değil. Bunu hem Ermenistan hem arkasında onu kullanmak isteyen güçler görmeli” ifadelerini kullandı.
Konu ile ilgili “Halkların Kendi Kaderini Tayini İlkesinin Bir Hak Olarak İleri Sürülmesi: Azerbaycan Açısından Dağlık Karabağ Örneği” başlıklı tezi kaleme alan Doç. Dr. Gökmen Kılıçoğlu ise “Erdoğan-Putin arası bir gerilim olması çok olağan ama bunun çok ileri bir noktaya kadar taşınacağını düşünmüyorum” dedi.
“SON 4-5 YILIN EN ÖNEMLİ KARŞI TAARRUZU”
Taşkıran şöyle konuştu:
“Bölgede bazı güçler tarafından maşa olarak kullanılmaya çalışılan ve kışkırtılan Ermenistan'ın saldırısı sonrası Azerbaycan'ın (harekatını) 25- 30 yıldır Ermeni işgali altında tutulan başta Dağlık Karabağ ve diğer topraklarını kurtarmaya yönelik haklı bir meşru müdafaa ve son 4-5 yılın en önemli karşı taarruzu olarak değerlendiriyorum. Azerbaycan 1991-92 yıllarındaki Azerbaycan değil. Ekonomik olarak da değil, askeri olarak da değil, siyasi olarak da değil. Bunu hem Ermenistan hem arkasında onu kullanmak isteyen güçler görmeli. Daha önceki çatışmalar bence daha dar cepheli ve daha hafif silahlarla olan çarpışmalardı. Ama bu karşı taarruz, görünüşe göre daha planlı ve daha organize. Düşünün daha askeri karşı taaruzun 1. gününde uzun yıllardır Ermenistan ve Ermenilerin işgalinde olan 7 yerleşim yeri işgalden kurtarılıyor. Bu çok önemli siyasi ve askeri bir gelişmedir. Bence çözüm çabalarının yoğunlaşmasına da, çözüm bulunması kararlılığına da katkı yapacaktır. Elbette önümüzdeki gelişmelere de bağlı.”
“MİNSK, BÜTÜN ÇABALARINI ÇÖZÜMSÜZLÜK ÜZERİNE KURMUŞ”
MİNSK Grubu'nun yıllardır devam eden Ermenistan-Azerbaycan çatışması karşısında kalıcı bir çözüm getiremediğine ifade eden Taşkıran, “Bu arada meselenin Kafkasya boyutunu, Suriye boyutunu, Libya boyutunu da Ermenileri destekleyenler açısından dikkate almıyor değilim. Bütün bunlara rağmen Azerbaycan silahlı kuvvetlerinin karşı taarruzunun bölgede sorunun çözümüne katkı sağlayacağı kanaatindeyim. Elbette çözüm barış ve diplomasidir. Ama barış ve diplomasi yolunu açmak üzere görevli olan MİNSK Grubu eş başkanları 30 yıldır bütün çabalarını çözümsüzlük üzerine kurmuşlardır. Bunun böyle gitmeyeceğini görmeliler diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı,
“HEM AVRUPA DEVLETLERİ HEM DE BÖLGE ÜLKELER ZARAR GÖRÜRLER”
Petrol kaynakları ve doğalgaz boru hattından dolayı stratejik öneme sahip bir bölge olan Dağlık Karabağ'da yaşanan savaşın enerji dengelerinde değişim yaratacak boyuta ulaşamayacağını belirten Taşkıran, “Çünkü bundan hem Avrupa devletleri hem de bölge ülkeleri çıkar olarak zarar görürler. Bu yüzden de Azerbaycan'a destek vermeseler de açıkça Ermenileri de desteklemezler. Daha çok biraz ‘bekle- gör' politikası izlerler. Bu ve bundan önce yaşanan Temmuz ayındaki Tovuz saldırıları Rusya'nın bu anlamda hem Türkiye hem de Azerbaycan için bir ikazı gibi değerlendirilebilirse de, bu meselede hem Azerbaycan'ın hem Türkiye'nin işbirliği ve kararlılığı olayların daha ileri boyutlara gitmesine izin vermeyebilir. Ama dediğim gibi, gelişmeleri biraz beklememiz lazım” diye konuştu.
“RUSYA TÜRKİYE'Yİ DE HESABA KATMAK ZORUNDA”
Bu meselenin önemli bir boyutunun da Rusya –Türkiye ilişkileri olduğunu belirten Taşkıran şöyle devam etti:
“BUNUN KARŞILIĞINI GÖRMELİ”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan uluslararası kamuoyuna seslenerek, “Türkiye'yi Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki gerilime dahil etmeyin” sözlerini değerlendiren Taşkıran, “Bu çaba oldum olası Ermeni yanlısı bir politika içinde olan Batı ülkelerine, özellikle de MİNSK Grubu eş başkanları olan ABD, Rusya ve Fransa'ya ‘çatışmayı durdurun' çağrısıdır bence. Ayrıca Ermenistan kendi saldırganlığını gizleyerek batı kamu oyundaki Türk ve Türkiye algısını harekete geçirip mazlum ve saldırıya uğramış devlet imajı peşinde. Bölgede haksızlığa uğrayan, toprakları işgal edilen, 30 yıldır toprakları işgal altında olan ve çözüm için adeta hiçbir adım da atılmayan ve bunun mağduriyetini yaşayan bir Azerbaycan var. Son saldırıyı da gerçekleştiren o. Bunun karşılığını görmeli. Uluslararası hukuk açısından Azerbaycan'ın haklılığı ortada. Fiili bir işgal var. Ortada BM'in 822, 853, 874 ve 884 numaralı kararları var. Ermenistan bunlara uymalı” dedi.
“BİR YIKIM OLURSA HERKES BU YIKINTININ ALTINDA KALIR”
Taşkıran şöyle devam etti:
“Ayrıca Türkiye'yi bu olaya dahil eden Avrupa ülkeleri değildir. Tarihimizdir, coğrafyamızdır, milli çıkarlarımızdır, kardeşlik duygularımızdır. Dolaysıyla bu meseleden Türkiye'yi ayırabilecek ya da bu meseleye Türkiye'yi dahil ettirmeyecek hiçbir Avrupa ülkesi olamaz. Bölgede yıkım olabilir elbette. Zira savaş bir yıkımdır. Ama böyle bir yıkım olursa herkes bu yıkıntının altında kalır. Yıkıntı olmaması için Ermenistan çözüme yanaşmalı ve işgal ettiği bütün Azerbaycan topraklarını geri vermelidir”
“PAŞİNYAN, İSTİKRARI BOZACAK BİR TUTUM İÇERİSİNDEYDİ”
Düzce Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Gökmen Kılıçoğlu ise çatışmanın geçtiğimiz aylarda süregelen çatışmaların devamı olduğunu ifade ederek şöyle konuştu:
“Özellikle Ermenistan'ın yeni lideri Paşinyan, Dağlık Karabağ'da ortalığı karıştıracak sükuneti bozacak ya da istikrarı bozacak bir tutum içerisindeydi. Muhtemelen Batı'dan ve Rusya'dan aldığı bazı destekler var ve buna güvenerek kendi çıkarlarını sağlamaya çalışan adımları vardı. Bir de geçtiğimiz aylarda yine yaşadığı başarısızlıktan sonra bunu bir şekilde telafi etmesi lazımdı dolayısıyla belli nokralardan mevzi genişletiriz diye bir görüş taşımaktaydı. Ermenistan'ın, ‘biz saldıralım, nasılsa alabilirsek alacağız ama Azerbaycan bizi durdurursa zaten ateşkes için onun üzerine baskı yapacaklardır. Tüm dünya müdahale edecektir. Biz en azından mevcut mevzilerimizi gene kurmuş olacağız' gibi bir bakış açısı vardı. Bunu da gördük çatışma başlar başlamaz ABD, Rusya herkes Azerbaycan'a dönüp işte sükunetle çözelim gibi uyarılarda bulundular”
“ERDOĞAN-PUTİN ARASINDA GERİLİM OLMASI ÇOK OLAĞAN”
Gökmen Kılıçoğlu, Türkiye- Rusya arasında çıkabilecek olası sorunları şöyle anlattı:
“Ermenistan Kafkasya Bölgesinde Rusya için önemlidir ama Türkiye her zaman daha önemlidir. Evet Rusya'nın Güney Kafkasya'da sorunlar olmasından çıkarı var ama bugün bunun çatışmaya dönmesi onu da rahatsız eden bir durum. Dolayısıyla Türkiye-Rusya / Erdoğan-Putin arası bir gerilim olması çok olağan ama bunun çok ileri bir noktaya kadar taşınacağını düşünmüyorum. Çünkü Rusya da şunun farkında bugün 90'lardaki Azerbaycan yok. Dolayısıyla müdahalesinin de belli sınırları var. Özellikle şu anda Paşinyan yönetimiyle alakalı da sıkıntıları var Putin'in ama genel politikasını terk etmediklerini de göstermek durumunda. Türkiye- Rusya ilişkileri Ermenistan'ın çok daha ilerisinde faktörlere bağlı o nedenle Rusya ile ciddi bir gerilim olacağını zannetmiyorum.”
sözcü