Peker'in Kolombiya’da üretilen kokainin Türkiye’ye Venezuela üzerinden gönderildiği iddiası Venezuela’dan hangi ürünlerin kimler tarafından ithal edildiği gibi sorulara neden oluyor.

Peker’in iddialarının ardından geçtiğimiz hafta sonu sosyal medyaya, Venezuela’da Ekim ayında, peynir kalıpları içerisine yerleştirilmiş 119 kilo kokain ele geçirildiği haberinin düşmesi, Venezuela’ya peynir ithalatında sağlanan vergi avantajı tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı ve bu konudaki oluşan şüphelerin meclise kadar taşınmasına neden oldu.

CHP Ankara milletvekili Ali Haydar Hakverdi TBMM Başkanlığı’na, içinde Venezuela’dan hangi süt ürünlerinin, hangi firmalar tarafından ithal edildiği ve Türkiye peynir üreticisi bir ülke olmasına rağmen neden böyle bir anlaşmaya gidildiğin sorgulayan yazılı bir soru önergesi sunarak konunun açıklığa kavuşturulması talebinde bulundu.

Venezuela’da peynir ucuz, üretim kısıtlı

Son 7 yılda ekonomisi yüzde 90’a yakın küçülerek son yılların en ağır ekonomik, siyasi ve sosyal krizlerinden birini yaşayan Venezuela’da peynir endüstrisi de bu krizden payını alıyor.

Venezuela Et ve Süt Enstitüsü (Invelecar) verilerine göre ülkede günde 300 ton peynir üretiliyor. Bu peynirin yüzde 85’i küçük üreticiler tarafından üretilen sert inek peyniri. Bu peynir Türk Lirası’yla yaklaşık 16 TL’ye satılıyor ancak herhangi bir izne ya da sağlık kriterine sahip olmadığı için ihraç etmeye de uygun değil.

Venezuela’da peynir fiyatı görece ucuz olsa da ülkede alım gücünün yüksek enflasyon ve önlenemeyen kur artışından dolayı yok olması tüketimi ve üretimi olumsuz etkiliyor.

İnvelecar Başkanı Carlos Odoardo VOA Türkçe muhabirine yaptığı açıklamada, peynir ihracatı yapmaya muktedir endüstriyel tesislerdeki üretim kapasitesinin yüzde 16’ya düşmesinin; ayrıca Venezuela’nın Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü tarafından ülkede şap hastalığının olmadığına dair sertifikası olmamasının ülkedeki peynir ihracatının önündeki engeller olduğunu söylüyor.

Odoardo özel sektörün Türkiye’ye peynir ihracatı yaptığına dair ellerinde bir veri olmadığını, ihracat yapılıyor bile olsa bunun ancak devletin sahip olduğu süt tesislerince yapılmış olabileceğini belirtiyor.

Resmi verilere göre peynir ithalatı yapılmamış

Geçen yıl Ağustos ayında yürürlüğe giren ticaret anlaşması, her iki ülkeye de gıdadan sanayiye, tıp endüstrisinden inşaat sektörüne kadar birçok alanda binlerce üründe gümrük vergisi avantajı tanıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Trade Map (ITC) sayfalarında yayınlanan Venezuela ile Türkiye arasındaki ticarete ilişkin resmi verilere göre Venezuela’dan kayıt altına alınan herhangi bir peynir ithalatı bulunmuyor.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş da, sosyal medya hesabından Venezuela'dan peynir ithalatına dair basında yer alan sorulara. "2020 yılında Venezuela'dan Türkiye'ye 1 gram dahi peynir ithal edilmemiştir. 2021 yılında ise; bugüne kadar gerçekleşmiş peynir ithalatı bulunmamaktadır" şeklinde yanıt verdi.

Vergi muafiyeti binlerce ürüne uygulanıyor

Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre geçen yıl Venezuela’dan 61,8 milyon dolar, bu yılın ilk beş ayındaysa toplamda 79,6 milyon dolar büyüklüğünde ithalat yapıldı. En fazla ithal edilen kalemler arasında hurda, kuru bakliyat, alüminyum, yaprak tütün bulunuyor.

Venezuelalı yetkililer kahve, kakao, tropikal meyveler, deniz ürünleri, tarım ürünleri, mineraller ve petrokimya ürünleri gibi gümrük vergisinden muaf tutulan binlerce ürünün kendileri için bir fırsat olduğunu ve Türkiye üzerinden Doğu Avrupa, Ortadoğu, Kafkaslar, Orta Asya, Balkanlar ve Kuzey Afrika’ya ulaşmayı hedeflediklerini belirtiyor.

VOA