Yazar Mario Levi 66 yaşında hayatını kaybetti
Türkiye'de Yahudi olmak
Editor2
0
Yazar Mario Levi 66 yaşında hayatını kaybetti
Yazar ve iletişim eğitmeni Mario Levi 66 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti. Büyük bir İstanbul aşığı olmasıyla tanınan Levi'nin ölüm haberi Buart Art Sanat Atölyesi'nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımla duyuruldu. Paylaşımda, "Canım hocamız, edebiyatımızın duygulu ve güçlü kalemi, eşsiz insan, bir tanemiz Mario Levi'yi kaybetmenin derin üzüntüsü içerisindeyiz. Edebiyata, bizlere kattıkları için minnettarız. Tüm sevenlerine ve ailesine başsağlığı diliyoruz" denildi.
"İstanbul Bir Masaldı", "En Güzel Aşk Hikayemiz", "Bir Şehre Gidememek", "Lunapark Kapandı" ve "Size Pandispanya Yaptım" dahil birçok esere imza atan Levi, Türkçe'ye sevgisini şöyle açıklamıştı:
"Fransızca yazabilirdim. Yazsaydım da işim çok kolaylaşırdı bir dünya yazarı olmak açısından. Bunu tercih etmedim. Zor yolu seçtim belki ama kendi doğallığı içinde gelişti bu. Çünkü çocukken sokakta hangi dilde top oynamışsan, gençken hangi dilde ilk aşkını yaşamışsan, çok kızdığında hangi dilde sövmek geliyorsa içinden, o dil senin dilindir ve o dil Türkçeydi. O sebepledir ki, kendime hep şunu söylüyorum, benim en derin vatanım Türkçedir."
Türkiye'de Yahudi olmak
Levi "İçimdeki İstanbul Fotoğrafları” kitabında Türkiye’de bir Yahudi olmaya ilişkin anılara yer veriyordu.
Çocukken Şişli’deki sinagoga bazen gitmek istemeyişini aşağıdaki paragraflarda anlatıyordu:
“Yahudi olmayan arkadaşlarına da, yolda karşılaşmanız halinde, nereye gittiğini söylemeye çekinirdin. Kendine göre, şimdi artık hatırlayamadığın küçük yalanlar uydururdun. Gizli bir suç işlediğin duygusuna kapılırdın çünkü.
“Nerden kaynaklanırdı bu duygu? Evde her yaşananı “dışarı”ya göstermeme, duyurmama konusunda sana zaman zaman yapılmış telkinlerden mi? Bu farklılığı taşımak sana ağır geldiginden mi? Yanıtlanması zor sorulardı bunlar. Dahası şimdi bile zor.”
Levi aynı kitapta aşağıdaki paragrafta da komşularının evinde televizyon izlerken uyuya kaldığı bir geceyi anlatıyor:
“Asker komutuyla uyanman seni uyandırmama nezaketini gösteren ev sahiplerini hafiften güldürmüştü.
"Anıtkabir'in önünde, gereklere uyarak göndere bayrak çeken askerler bölümü de geçilmişti demek ki. Sonra İstiklal Marşı. Ne olduysa o zaman olmuştu işte. (Albay) Kâmil Bey, evin iki çocuğuyla beraber seni de ayağa kaldırmış "Marşı siz de hazırolda söyleyin" demişti.
"Söylemekten başka careniz var miydi? Yoktu. Komuta uymuş, söylemiştiniz tabii. Albay bu görüntü karşısında büyük keyif duymuş size gülümseyerek bakmıştı. Sense sana daha büyük bir dikkatle baktığı hissine kapılmıştın birden. Marşı söyleyip söylemediğini hatta ne kadar duyarak söylediğini duyarak anlamaya, görmeye çalışıyordu sanki.
"Bu bakışları biliyordun, daha önce de görmüştün. İçlerindeki şüpheyi, belli belirsiz meydan okumayı da”
Edebiyat, gazetecilik, öğretmenlik
1957 yılında İstanbul'da doğan Mario Levi, 1975 yılında Saint Michel Fransız Lisesi'nden, 1980 yılında İstanbul Üniversitesi Fransız ve Roman Filolojisi'nden mezun oldu.
İlk öyküsünü 1975 yılında yazan Levi, 1984 yılından sonra Hokka dergisi, Şalom, Cumhuriyet gazetesi, Cumhuriyet Dergi, Stüdyo İmge, Gösteri, Milliyet Sanat, Argos ve Oksijen gibi birçok yayın organında yazılar kaleme aldı.
Levi'nin ilk kitabı "Jacques Brel: Bir Yalnız Adam", 1986 yılında yayımlandı.
Levi, 1990 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı "Bir Şehre Gidememek" ile o yılın Haldun Taner Öykü Ödülü’nü kazandı.
1991 yılında "Madam Floridis Dönmeyebilir" adlı ikinci kitabıyla adında söz ettiren Levi, "En Güzel Aşk Hikayemiz" adlı ilk romanımı 1992 yılında yazdı.
Levi, 1993'te başladığı "İstanbul Bir Masaldı" adlı kitabını 6 yılda bitirerek 1999 yılında yayımladı ve bu kitabıyla 2000 yılında Yunus Nadi Roman Ödülü'nü kazandı.
Levi, edebiyat yazarlığının yanı sıra, Fransızca öğretmenliği, gazetecilik, radyo programcılığı, reklam yazarlığı da yaptı.
Yazı atölyelerinde yazı yaratımı dersleri de veren Levi'nin son kitabı "Bir Cümlelik Aşklar" ise Nisan 2016'da okuyucusuyla buluşmuştu.
BBC TÜRKÇE
