Kıbrıs Rum Kesimi, ABD’li ExxonMobil ve Katar Petrolleri ile Doğu Akdeniz’deki 5 numaralı bölge için doğalgaz arama ve sondaj anlaşması yaptı. Türkiye’nin kıta sahanlığında kalan 5 numaralı bölge için yapılan anlaşmaya Dışişleri Bakanlığı tepki gösterirken, emekli Donanma Komutanı Nusret Güner ve emekli tümamiral Cem Gürdeniz, Katar gemilerine Türk donanmasının müdahale edebileceğini ifade etti.

Kıbrıs Rum Kesimi’nin Doğu Akdeniz’de ilan ettiği sözde sahanın 5’inci parselinde ABD’li ExxonMobil ve Katar Petrolleri’ne doğal gaz arama izni vermesi, bölgede suların yeniden ısınmasına neden oldu.

Kıbrıs Rum Kesimi’nin lisans verdiği 5 numaralı sağa, Türkiye’nin kıta sahanlığı ile kesiştiği bölge içerisinde kalıyor.

Bu anlaşmaya tepki gösteren Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, "Kıbrıs Türk halkının hakları yanında, Türkiye’nin kıta sahanlığını da ihlal eden bu girişim karşısında gereken tedbir alınacaktır" ifadesini kullandı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç ise konuya ilişkin açıklamasında, “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin ülkemizin ve Kıbrıs Türklerinin haklarını görmezden gelerek, tek taraflı olarak ilan ettiği sözde 5 numaralı ruhsat sahası için ExxonMobil – Katar Petrolleri Ortaklığı’na doğalgaz arama izni verdiğine dair haberler, Doğu Akdeniz’de gerçekte kimin gerginlikten yana olduğunu bir kez daha açıkça göstermektedir” ifadelerine yer verdi.

Bilgiç ayrıca, “Türkiye, hiçbir yabancı ülkenin, şirketin veya geminin deniz yetki alanlarımızda izinsiz olarak hidrokarbon arama faaliyetlerinde bulunmasına, bundan önce olduğu gibi bundan sonra da asla fırsat vermeyecek, ülkemizin ve KKTC’nin haklarını kararlılıkla savunmaya devam edecektir” dedi.

BU KEZ DURUM FARKLI

Exxon Mobil-Katar Petrolleri konsorsiyumu, 5 Nisan 2017'de Kıbrıs'ın güneybatısındaki 10 numaralı parselde doğalgaz arama ve sondaj hakkı için Kıbrıs Rum Kesimi ile anlaşma yapmıştı. Bu anlaşmaya da Türkiye ve KKTC Dışişleri tepki göstermişti. Ancak Türk donanmasının bu arama çalışmalarına müdahalesi olmadı. Çünkü 10 numaralı bölge, Türk ve KKTC kıta sahanlığı içerisinde kalmıyor. Fakat Rum Kesimi’nin Mart 2018’de İtalyan şirketi ENI'ye verdiği 3’üncü parseldeki arama iznine Türk donanması müdahale etmiş ve sondaj platformu bölgeden ayrılmıştı. Çünkü 3’üncü bölge KKTC’nin kıta sahanlığı alanında yer alıyor.

TÜRK DONANMASI KATAR PETROLLERİ GEMİSİNE MÜDAHALE Mİ EDECEK

Kıbrıs Rum Kesimi’nin, Türkiye’nin kıta sahanlığında olan bölgeye ilişkileri Katar’la yaptığı doğalgaz arama anlaşması yeni bir tartışmayı beraberinde getirdi. Türkiye ile ilişkileri iyi olan Katar’a, geçen hafta da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ziyarette bulunmuştu.

Peki Katar Petrolleri veya ABD’li ExxonMobil şirketinin sondaj gemileri Türk kıta sahanlığında kalan 5’inci bölgede doğalgaz çıkarma faaliyetine geçtiklerinde Türk donanması müdahalede bulunacak mı?

Bu soruyu eski Donanma Komutanı, emekli Oramiral Nusret Güner’e ve “Mavi Vatan”ın isim babası, emekli Tümamiral Cem Gürdeniz’e sorduk.

Nusret Güner, “Türkiye’nin bu durumda yapması gereken şey diplomatik olarak Katar’la görüşmeleri gerekiyor. Eğer görüşmelerden bir sonuç çıkmaz ise, Türk Deniz Kuvvetleri’nin gemileri kullanılarak arama yapmaması sağlanabilir” dedi.

Tümamiral Cem Gürdeniz ise, “5 numaralı bölge Türk kıta sahanlığını ihlal eden bölgedir. Türkiye bu sahada kendi kıta sahanlığına müdahil olacak her türlü faaliyeti önlemelidir. Bunun için de sismik ve sondaj gemileri bölgeye gönderilmelidir” ifadelerini kullandı.

“5 numaralı bölgenin kabaca yüzde 40’lık bölümü bize müdahil. Yüzde 60’lık bölümü onların kendi sahası. Türkiye’nin 18 Mart 2020’de Birleşmiş Milletlere deklare ettiği bir saha var. Eğer o sahanın içine bu gemi girerse Türkiye tabiî ki müdahale eder.” diyen Cem Gürdeniz, “Bu hamle üzerine Türkiye 5 nolu bölge gri bir bölge, yani bize müdahil bir bölge olduğu için, Türkiye’nin her halükarda, gemi girmese bile kendi sahasına buraya bir gemi göndererek navtex ilan etmesi gerekiyor” diyerek konuşmasını tamamladı.

Fethi Yılmaz

Odatv.com