Yeni partileri engellemek mümkün mü?

İşte, hükümet hiçbir rezerv para ülkesiyle swap anlaşması yapamadı…Ve işte, yeni partiler kamuoyunda ses getirmeye başladı.

Gerçi Ak Parti lideri ve Cumhurbaşkanı Erdoğan “kalkıp YouTube'larda topladığınız adımlarla netice almanız mümkün değil" diyor ama ‘büyük’ medyanın iktidar denetimine girmesi o medyaya güveni aşağıya çektiği gibi, YouTube türü yayınlar giderek daha çok izleniyor. 

Ali Babacan’ın “Sakın Kader Deme” adlı yapımını YouTube’da izleyenlerin sayısı bu satırlar yazılırken 1 milyon 600 bini geçmişti! 

Zaten belediye seçimleri sosyolojik ibrenin yönünün değişmekte olduğunu göstermişti.

ERKEN SEÇİM KOLAY MI?

Evvela, erken seçim kararı almak için Meclis’te 360 oy lazım. Bu kuralı, CB sistemi getirdi:

“Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç (360) çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.” (Anayasa md. 116) 

Halbuki iktidar blokunun Meclis’teki oy toplamı resmen 340’tır.

Evet, yeni sistemde Cumhurbaşkanı tek başına Meclis’i feshedebilir ve 90 gün içinde hem Meclis hem Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Öyle bir durumda yeni partilerin kongrelerini tamamlamaları mümkün olmaz. 

Fakat bunun Erdoğan’a faturası ağırdır: Cumhurbaşkanlığı süresi 2023’te dolacak olan Erdoğan, önündeki üç yılı feda ederek erken seçim kararı alır mı?

“Yetki” konusunda ne kadar hassas olduğu bilinen Erdoğan bunu yapar mı?

AYM YOLU

Diyelim ki yaptı, seçimleri yenileme kararı verdi… Yeni partiler, bu takdirde CHP’nin ve çoktan kongrelerini yapmış olan İYİ Parti’nin desteğiyle grup kurarak seçimlere girebilirler.

Bunu engellemek için iktidar Seçim Kanunu değiştirebilir mi?.. Değiştirebilir fakat anayasaya göre:

“Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.” (M. 67)

O bir yılda da yeni partiler kolaylıkla kongrelerini yapıp seçime girecek hale gelirler.

İktidar bloku Seçim Kanunu değil de Partiler Kanununu değiştirerek dolambaçlı yoldan bu engeli getiremez mi? 

Asıl siyasi etiğe aykırı olan; bu dolambaçlı yoldan rakipleri engellemeye kalkmaktır.

Kaldı ki, Anayasa “seçim kanunları” diyerek geniş kavram kullanıyor, seçimleri etkileyen her kanun bu kapsama girer.

Anayasa Mahkemesi’nin çok önemli bir içtihadı da var:

“Hukuk devletinin tanımına giren birçok unsurlardan biri de kamu yararı düşüncesi olmaksızın, başka deyimle, yalnızca özel çıkarlar için veya yalnızca belli partilerin veya kişilerin yararına olarak herhangi bir yasanın kabul edilmeyeceğidir. Buna göre çıkarılması için kamu yararı bulunmayan bir kanun, Anayasa'nın 2 nci maddesi hükmüne aykırı nitelikte olur ve dâva açıldığında iptali gerekir.” (Karar No:  1967/20)

Bu meselenin AK Parti’nin ve MHP’nin partisel çıkarları için gündeme getirildiği açıktır. 

AİHM içtihatları kanunların çıkarılmasındaki siyasi amacı da incelemeyi öngörmektedir. (Case of Baka v. Hungary, no. 20261/12) 

MANTIĞI YOK

Halk virüsten dolayı sağlık ve ekonomik krizden dolayı ekmek derdindeyken ve iktidarın önünde icraat yapabilmek için daha üç yıl varken böyle bir siyasi hesabın gündeme getirilmesini anlamak mümkün değil.

Daha üç yıl varken seçimler öne alınırsa halka ne denilecektir?

Yetkilerim yetmiyor mu denilecek? 

Meclis’te yeterli sayımız yok mu denilecek?

Tablo, mesuliyet duygusundan ve rasyonellikten uzaklaşarak, siyasetin nasıl bir güç mücadelesine dönüştüğünün belgesidir maalesef.

Virüs sebebiyle bütün ekonomiler “1929 buhranından daha ağır” krizlerle karşı karşıya. Hangi ülke bu yüzden erken seçim gerilimine itiliyor?

Biz, ekonomimizin zaten hayli sıkıştığı bir dönemde virüse yakalandık. Bütün rezervler, ihtiyaç akçeleri ve fonlar zaten kullanılmıştı. Şimdi ‘tedbir’ denilen politikalar da ‘korumacılık’ izlemini yaratarak kaygıları arttırıyor… 

Önümüzdeki üç yıla odaklanmış yeni ve rasyonel bir “orta vadeli program” ortaya koymanın ve dış politikadaki hasarları onarmaya koyulmanın zamanı çoktan geldi de geçiyor bile...

İktidar bloku ortaya böyle bir program koymak yerine, gündem değiştirmek ve taraftarlarını motive etmek için sahaya inmekten, kanunları değiştirmekten bahsediyor.

Erken seçim en azından bu sene yok. Yeni partiler seçime girme şartlarını tamamlamak için yeterli zamana sahip.

TAHA AKYOL / KARAR