30 yıl önce İsrail'e göç ettiğimde ilk başladığım iş beyaz çimento ithal edip satmaktı.

Yeni göçmen olarak geldiğim günden tam 9 ay sonra beyaz çimento maceramız başladı.

Başlar başlamaz da beyaz çimento piyasasının belli başlı alıcıları olan mozaik yer karosu üreticileri ve talepleri adeta önümüzü açtı. Bu pazardaki alıcılar ikiye ayrılıyordu.

İsrailli üreticiler ve Arap üreticiler. Arap üreticiler de ikiye ayrılır. İsrailli Araplar ve  Batı Şeria ile  Gazzeli Araplar. Bugün bu komşular kendilerine Filistinli diyorlar. Sağolsunlar bence mahsuru yok tabii.

İşte neredeyse 30 yıldır bu komşularımız ile önceleri ticari ilişkilerde sonradan da bu ilişkiler dostluk adeta akrabalık ilişkisi gibi bir duruma dönüştü.

En yakın dostlarımdan biri Kalkilya'daki baş bayiimiz Abdulrahim ABED SAS idi. Sağolsun bütün ailesi çocukları ve eşi ile de tanışır ve görüşürüz. Oğlumun Bar Mitzva törenine oğlum ve kızımın düğün merasimlerine biz de onun çocuklarının düğüm merasimlerine katılmışızdır.

İlişkimizin başladığı 1992 yılı başında Sasa'nın kızının düğününe eşimle birlikte katıldık yanımızda rahmetli ortağım Baruh abi ve eşi de vardı. Eşimin üzerinde de Türkiye'den gelmeden önce almış olduğu süet (deri) bir mont vardı oldukça da güzel bir ceketti.

O sıralarda bombalı otobüsler bıçaklama olayları ve toplu ve bireysel terör olayları da az değildi. Kalkilya'daki düğüne gideceğimizi duyan İsrailli arkadaşlar ve ailemiz deli misiniz ne işiniz var demeleri bizi çok ta fazla etkilemedi. SASA bizim dostumuzdu biz de onun… Evvelce yaptığımız sohbetlerde burada size bir şey yapabilmeleri için önce beni ve çocuklarımı bitirmeleri lazım ki size sıra gelsin şeklindeki teminatı en güvenilir durumdu.

Eşim tabii ki tedirgindi ve düğünün ortasında ortaya çıkan kalaşnikof tüfekler ile havaya ateş edilmesi tedirginliğini daha da fazla artırmıştı, haklı olarak. Ve bana usulca, “Her şey güzel de biri gelip arkadan bıçaklarsa yeni süet ceket mahvolacak” dedi. Garip garip yüzüne baktım “sen ceketi mi düşünüyorsun” dedim.

Bu olayları ve aradan 30 sene geçmesine rağmen bu dostluğun halen devam etmesini neden anlattım, aktarayım…

Bugünkü N12 haber sitesinde oldukça olumlu bir haber yayınlandı.

Buhabere göre aslında bir kaç yıldır gerçekleştirilen “ortak yaşam hazırlık sınıflarından” birinde Z kuşağından bir gencin anlattıkları, aslında ortak yaşam konusunu benim bu ülkede 30 yıldan beri idame ettirdiğimi bana hatırlattı.

Açayım…

Bu hazırlık sınıfında iki genç talebe var. Biri kuzeni bir terör saldırısında geçtiğimiz hafta öldürülen Beit Şemeş'li Naftali Carles ile bu sınıfta tanışıp dost olan ve (Kuzey İsrail’de bulunan bir bölge olan) Celile'nin Kanna köyünden Abdul Nasser Udat…

Anlatılması zor bir dostluk ilişkisi kurmuş durumdalar.

İşte beraber fotoğrafları:

Solda Natftali sağda Abed

Naftali: “Kuzenim Eli Kay'in terör saldırısında öldürüldüğü mesajını aldığımda Abed bana destek oldu ve bu benim için bir çemberi kapattı.”

18 yaşındaki Naftali Carles ve 19 yaşındaki Abed Alnasser Udat, çok farklı insanlara benziyorlar - Ramat Beit Shemesh'ten bir Yahudi, sınıra askere gitmeye hazırlanıyor. Diğeri ise Celile'deki Kfar Kanna'dan henüz konuşmamış olan Müslüman bir Arap. Hayatının büyük bir bölümünde akıcı İbranice konuşuyor. Birçok ortak noktaları var - ikisi de neredeyse tüm yaşamları boyunca, birbirlerini tanımadan bile birbirlerinden nefret ederdi mesela! 

Abed, "Benim köyümde Filistin milliyetçiliği ve kimliği çok önemlidir" diyor ve ekliyor: "Maalesef -söylemeyi sevmem- Yahudi nefreti ile ödüllendirileceğim bir ortamda büyüdüm. Sadece İsrailliler değil, Yahudilerden genel olarak... Bu nefret okulda, her yerde kök salmış. Yahudilerden nefret ettim. Ama şimdi durum farklı.”

Naftali'ye bakıyor, ona gülümseyerek: “Eskiden iyi bir Arap ölü bir Arap derdim. Bugün bir Arap benim en iyi arkadaşlarımdan biri.”

ARAP DOKTORUN DAVRANIŞLARI

Üç ay önce Jezreel Vadisi'ndeki Yahudi ve Arap gençler, ortak bir yaşamı hedefleyen "Ortak İsrail Liderlik Koleji" hazırlık okulunda bir araya geldiler. Neredeyse anında bağlantı kurdular. Bu, çok farklı geçmişlerden gelmelerine ve geçmişte dünya görüşlerini etkileyen zor olaylar olmasına rağmen…

Okuldaki Naftali net bir aksanla, "Aslen Güney Afrikalıyım" diyor ve şunları aktarıyor:

“2014 yılında, ben 12 yaşındayken, göç etmeden önce, Alon Shvut Kavşağı'nda bir terör saldırısı oldu ve kuzenim öldürüldü. Sabah kalktığımda ailemi çok üzgün gördüğümü hatırlıyorum, bana olanları anlattılar ve olay bozuldu. Ben çok yakın değildim, çünkü uzakta yaşıyorduk ama onu bir daha tanıyamayacağımı büyük bir özlem duydum.

Cumartesi günü teyzem öldürüldüğünden beri bütün Arapların terörist olduğuna, dünyada iyi bir Arap olmadığına karar verdim. Bütün ırkçı sloganlar var. Bu arada benim ailemde onlar da benim gibi düşündüler, onlar da öyleydi. Aşırı sağcı. Belki onlardan biraz daha aşırıydım.

14 yaşımda İsrail'e geldim ve birden her yerde Arapları gördüm - otobüs şoförleri ya da inşaat işçileri, hepsinin terörist olmadığını gördüm. Ve en önemli olay bir keresinde kardeşimle hastaneye gittiğimde oldu. özel ihtiyaçları olan bir çocuk. Ona karşı sabırlılar ve Arap doktor ona bir melek gibi davrandı. O zamandan beri fikrimi değiştirmeye başladım.”

(Söz konusu okula ait bir hazırlık sınıfı...)

YAŞANAN SÜRECİ ANLATTI

Abed'e dünya görüşünün nasıl değiştiği sorulduğunda yaşadığı süreci şöyle anlatıyor: 

"Daha gençken bölge öğrenci konseyine girdim, İbraniceyi daha çok anlamaya başladım ve bölge temsilcisi olarak ilerledim ve Yahudilerle böyle tanıştım. Aynı kişi olduğunu anlamaya başladım, sadece farklı bir dille. Çatışmayı daha fazla keşfetmeye ve damgaları ve her şeyi daha fazla anlamaya başladım ve fikrim değişti. Nefret eden bir insan olmadığımı anladım ve Ben sevgiyi destekliyorum. Ve oradan nefreti silmeye başladım. İçimde daha çok o da benimle bir süreç yaşadı."

Abed, "Mekanik eğitimi sayesinde hazırlık sınıfına geldim" diyor. Devamında da "Benimle hazırlık sınıfı hakkında konuştular, ben de neden olmasın dedim. Zaten bir süreçten geçiyorum ve değişiyorum ve farklı insanlarla tanışmak istiyorum. Ve bu İsrail, Filistin ve çatışma meselesi, gerçekten ilgilendiriyor. Ben ve ben bunun için gitmeye karar verdik” ifadelerini kullanıyor.

Hazırlık kursu 7 ay sürüyor ve Jezreel Valley College'da bulunuyor. Hem askerlik öncesi programı hem de ulusal veya sivil hizmet programı var. Kursiyerler ayda bir hafta sonu okulda kalırlar ve hafta boyunca her iki taraftaki derslere, derslere ve bilgilendirme etkinliklerine katılırlar. 

“ARKADAŞLARIM BENİ SÜREKLİ UYARDI”

Abed şiddetle "Verdiğim en iyi karar bu hazırlık okuluna gitmekti" diyor: 

"Arkadaşlarım bana sürekli 'beyininizi yıkayacaklar, böylece sizi ISK ve ulusal hizmet için işe alabilecekler' diyorlar ve onlara belki dedim ama kontrol etmek istiyorum. Ve bu bir parça, şimdi kimliğim her zamankinden daha güçlü. En çok Filistinli hissediyorum ve bunun nedeni açıklamayı, düşünmeyi ve diğer tarafları iyi bir şekilde görmeyi öğrendim."

Abed, "Beni burada olduğum gibi kabul etmeleri beni daha da güçlendirdi. Odamda, ortak dairede bir Filistin bayrağı asıyorum ve Yahudi arkadaşlar ve ortaklar gelip yanıma oturuyorlar. Ve bu benim için çok heyecan verici. Herkesin ‘Birbirimizi böyle kabul ettiğimiz bir ortamda yaşamayı ne kadar çok istiyorum. Sen Filistinlisin, Siyonistsin, Yahudisin - fark etmez, sen bir insansın. Ne düşünürsen düşün, Kabul edildin. Hazırlık sınıfını bu kadar çekici kılan da bu...” diyor.

“Peki gerçekten IDF'ye yazılacak mısınız” sorusuna da "ISK'ye değil, ulusal hizmete katılacağım – belki” diyerek karşılık veriyor.

Naftali, "İlk başta, hazırlık okuluna gitmeye karar verdiğimde ailem şoktaydı" diyor:

"Benim gibi bir geçmişe sahip bir adamdan beklediklerinden çok farklıydı. Ve bu onları çok şaşırttı. Ama şimdi beni destekliyorlar. Şaşırtıcı bir şekilde bana destek olan Dalia'nın babasıydı. Ona nedenini hiç sormadım ama ben Bu yerin potansiyelini gördüğünü hissediyorum." 

Kasım ayında, Güney Afrika'dan 26 yaşında yeni bir göçmen olan merhum Eliyahu Kay'ın eski şehrindeki bir terör saldırısında öldürüldü.

“Eli’nin bir terör saldırısında öldürüldüğü mesajını aldığımızda, tam makine toplantısındaydık. Neredeyse ağlamaya başladım ve dışarı çıktım ve Abed Yaşar peşimden geldi, beni güçlendirmek için ilk çıkan o oldu. Abed benimle özdeşleştiğini söyledi ve ben onu bir insan olarak gördüm, arkadaşım. Gerçekten bir çember kapatıyormuşum gibi hissettim – kuzenimin öldürüldüğü saldırıdan bu yana ne kadar değişiklik yaptığımı gördüm. 

“Terör saldırıları gibi bu tür olaylar olduğunda aranızda bir tartışma yaratıyor mu” sorusuna karşılık…

Abed hemen yanıtlıyor: "Aramızda değil. Bu acı gerçek karşısında birlikteyiz. Saygılı bir söylem var. Düşüncemi saygılı ve anlayışlı bir şekilde ifade edebiliyorum ve farklı düşünen bir taraf daha olduğunu anlıyorum, ama saygı var ve ne hissettiğimi söylemekte kendimi rahat hissediyorum."

Naftali, "Diğer taraf hakkında çok şey öğrendim" diye ekliyor: 

"Ne zaman bir saldırı ve Arap terörist olsa, yanlarındaki sonuçları nasıl deneyimliyor, hiçbir şey yapmayan ve sadece barış içinde yaşamak isteyen tüm Arapları ne kadar etkilediğini görüyorum. Örneğin - evlerinde aramalar ve birkaç sınır muhafızı aynı anda her yere gidiyor ve tüm Zaman onlara bakıyor.”

Hazırlık sınıfını İsrail Liderliği ile birlikte yöneten Rashi Vakfı Eylem Merkezi'nin yöneticisi Yossi Malka, "Hazırlık sınıfında ortak kalmak, farklı kimlikler arasında, tüm karmaşıklıkları için ve onları bulanıklaştırmadan derinlemesine bir tanımaya izin veriyor" diyor. 

Derneği, Emek Yizrael Akademik Koleji ve Histadrut “Program liderlik için araçlar sağlıyor” diye ekliyor. Malka, "Farklılıklara rağmen bir arada yaşamanın mümkün olduğunu gösteren açık ve saygılı bir söylemle dünya görüşlerinde bir değişiklik. Ortak ve çeşitli toplum” ifadelerini kullanıyor.

Anlaşmazlığa bir çözüm bulma konusunda birbirleriyle konuşup konuşamayacakları sorulduğunda Naftali, "Çatışmayı çözmekten daha az, pratikte bunu yapmaktan daha çok bahsettiklerini" söylüyor: “Birlikte yaşıyoruz, çözümü yaşıyoruz.”

Abed ekliyor: "Bence, Yahudileri ve Filistinlileri bir şekilde ayırma seçeneği yok, sadece birlikte yaşama olasılığı var ve burada yaptığımız da tam olarak budur.”

Bu haberi hazırlayan ve röportajı yapan N12 muhabiri Lia Spilkin'i tebrik eder bu türden girişimleri devamını ve sonuçlarını takip etmek gerekiyor derim.

Barış çok uzak değil umut var.

Rafael Sadi

Odatv.com