Ukrayna hükümeti, Covid-19 salgını nedeniyle Mart ayında ülkeye giriş çıkışları durdurdu. Bu durum, ülkenin giderek büyüyen ticari taşıyıcı annelik ve bebek evlat edindirme sektörünün, dünyaya getirilen bebeklerin ailelerine teslim edilememesiyle yeniden gündeme gelmesine neden oldu. Şu ana kadar teslim edilemeyen 100’den fazla bebek varken, önlemlerin gevşetilmesine dek bu sayının bini geçebileceği söyleniyor.

Sektörün en büyük şirketi olan BioTexCom, haberlerin ardından müşterileri rahatlatmak üzere bebeklere iyi bakıldığını gösteren bir video yayınladı. Bu arada, şirket hükümetin bu konuda verilecek izinlere dair hızlı davranması için bir kamuoyu oluşturmaya çalışıyor gibi görünüyor. Ancak şirketin bu müşteri odaklı reklamı, sektörün iç yüzünü göstermiyor.

Videonun ardından, Ukrayna parlamentosu insan hakları denetçisi Lyudmyla Denisova, Ukrayna’nın bebeklerin ‘‘yüksek kaliteli ürünler’’ olarak pazarlandığı giderek büyüyen bir taşıyıcı annelik sektörüne sahip olduğuna dikkat çekti. Peki, Ukrayna’da böyle bir sektör neden var, sektörde neler oluyor?

En “ucuz” taşıyıcı anneler en yoksul ülkelerde

Ticari taşıyıcı anneliğin yasal olduğu Ukrayna’da sektörün giderek büyümesi şaşırtıcı değil. BioTexCom’un kendi verdiği bilgi yeterince açıklayıcı görünüyor. Avrupa'nın en ucuz taşıyıcı annelik "hizmeti", Avrupa'nın en fakir ülkesi Ukrayna'da veriliyor. 

Şu an, bu tür ticari taşıyıcı annelik ABD, Ukrayna, Gürcistan ve Rusya'da yasal. İstismar haberlerinin ardından taşıyıcı annelikte başı çeken Asya ülkelerinde uygulamanın yasaklanmasının, “müşterileri” artık Ukrayna ve Gürcistan’a çektiği belirtiliyor. ABD’ye kıyasla çok daha ucuza verilen bu “hizmet” ve birkaç yıl içinde talebin yüzde 1000 artması Ukrayna’da giderek sektörün büyümesine neden oluyor.

Ticari taşıyıcı annelik hizmeti satın almak isteyenler için Ukrayna’da maliyet 35-40 bin dolar arasında değişiyor. ABD’deki taşıyıcı anneliğin maliyeti ise 80 bin ila 120 bin arasında. Ukrayna'daki taşıyıcı annelere yaklaşık 15 bin dolar ödendiği biliniyor. Ukrayna’da ortalama yıllık gelirin 3 bin dolar civarında olması yine sektörün nasıl büyüdüğüne kanıt niteliğinde. 

Taşıyıcı annelerin sağlığı şirketleri ilgilendirmiyor

Kadın bedenini üretim bandına, bebekleri ise ticari ürüne çeviren bu sektör, hem taşıyıcı annelerin hem de ebeveynlerin istismarına dair raporlanan birçok vakaya rağmen sürdürülüyor.

Ticari taşıyıcı anneliğe dair yasal düzenlemelerin oldukça gevşek olması ve sektörün üçte ikisinin yasadışı faaliyet gösteriyor olması daha önce haberlere konu olmuştu. 

Bundan iki yıl önce AlJazeera’ye röportaj veren Ukraynalı bir taşıyıcı anne, kadınların 32 hafta boyunca bir apartman dairesinde tutulduklarını, aynı yataklarda yatmak zorunda kaldıklarını, akşam 4’ten sonra daireye dönmezlerse ve şirketi açıktan eleştirdikleri duyulursa para cezası aldıklarını söylüyor. 

Dahası, taşıyıcı annenin anlattıklarına göre doğum sırasında yapılan kötü muamelelerin yanı sıra, şirketler kadınların doğum sonrasında yaşayabileceği sağlık sorunlarıyla da ilgilenmiyor.

SOL HABER