Güçlü bedenini ağırlığı 240 ile 330 kilo arasında.

Boynuzlarının uzunluğu bir metreyi geçebiliyor. 

Vegan. "Yaprak, ot, kök ve yumru, odun (ağaç) kabuğu, tahıl ve sapları, tohum ve meyveyle beslenir” diye yazıyor.

Erkeği boynuzlarını Nisan ayında atıyor, yazın yeni boynuzlar çıkarıp çiftleşmeye hazırlanıyor.

Derken bir Kasım gününde vuruluveriyor. Hem de adında "Yaban Hayatı Geliştirme Sahası” geçen bir yerde. Kütahya Türkmenbaba Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nda!

Alanya'nın artık var olmayan bir beldesinin eski belediye başkanı Mehmet Kula canını aldığı bu harika varlığı önüne yatırıp zafer fotoğrafı çektiriyor. O koca çatal boynuzların arkasından, "Bu doğa harikasını ben vurdum. O artık benim” dercesine bakıyor. O sırada boynuzların - ganimetin ağırlığının hesabını yapıyor kafasında. Teşekkür ettikleri arasında Milli Parklar görevlisi Kamil Bayır "Bey” var. Sosyal medyada yayınladığı fotoğrafa yazdığı yorumun en sonunda "Devlete bir kuruş borcu olmayan bütün avcı dostlarıma rastgele diyorum” yazıyor.

Bu fotoğraf üzerine kıyamet kopunca da "Parasıyla değil mi” havasında çıkışıyor: "Devletin izin verdiği miktarda, ücretini ödemek koşuluyla yasal bir avlanma yaptık. Zaten avlandığımız hayvan yaşlı, devletin izin verdiği hayvanlar da onlar” diyor. Bu iddiayı, yaban hayat fotoğrafçısı Ali Şenel çürütüyor.

Kızıl geyikleri çiftleşme dönemlerinde de fotoğraflamış olan Şenel, Mehmet Kula'nın parasıyla canına aldığını söylediği geyiğin iddia edildiği gibi yaşlı olmadığını söylüyor. Şenel'e göre bu geyik 7 yaşında ve üreme açısından en verimli çağında. Şenel'in edindiği bilgilere göre, önce çiftleşme dönemi olan Ekim'de vurulmak istenmiş bu geyik ama kaçmayı başarmış. Sonra Kasım ayında avcıya yakalanmış. Bir başka deyişle, bu ava onay veren Tarım ve Ormancılık Bakanlığı, para karşılığında can satıyor.

Banu Güven

99 canı ihaleyle pazarlamak!

Bakanlığın web sitesinde yapılan duyurular arasında 2020 - 2021 talep edilmemiş kotalar başlığı altında fiyat listeleri de var. 16 Kasım'dan itibaren Karabük, Kastamonu ve Maraş'ta 4 kızıl geyik için av ihalesi açılmış. Söz konusu ihalede geyik öldürmenin fiyatı, KDV hariç, 9 bin ila 11 bin TL'dan başlıyor.

Ama avcılara satılmak istenen 4 kızıl geyikten ibaret değil. Tarım ve Ormancılık Bakanlığı aynı ihalede nesli tehlike altında olan çengel boynuzlu dağ keçisi de pazarlanıyor. Artvin Altıparmak Dağları'nda 37 bin 100 TL'den, Dersim'de de 10 bin 500'er TL'den üç çengel boynuzlu ölümü bekliyor.

Adı Tarım ve Orman Bakanlığı olan bakanlık, soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hassas türlerden sayılan yabani keçilerden de 10'u dişi olmak üzere 24'ünü avcılara pazarlıyor. Adıyaman'daki av pahalı; ihale 88 bin 500 TL'den açılmış. Artvin'de av ihalesi 6 bin TL'den başlamış.

Son olarak, Düzce'den Giresun'a uzanan bir listede de 68 karacanın hayatı da satılığa çıkarılmış.

Bu tür ihaleler zamanında farkedildiğinde engellenebiliyor. Mesela Tarım ve Orman Bakanlığı 5. Bölge Müdürlüğü'nün, Eskişehir'de Temmuz ayında 18 kızıl geyiğin avlanmasına ilişkin 513 bin TL'den açtığı ihale gibi. Eskişehir Hayvanları Koruma Derneği'nin başvurusu üzerine 18 kızıl geyiğin vurulacağı ihale hakkında 'yürütmeyi durdurma' kararı verilmiş, sonra da ihale iptal edilmişti. Aynı şekilde Dersim'de 17 dağ keçisinin öldürülmesine ilişkin ihale de iptal edildi, ama bunlar iptal edilmeyen ihalelerin yanında devede kulak.

Bu ihalelerde öldürülecek canlılar iki sütunda sıralanıyor. Bir sütunda "yerli” ibaresi var, diğerinde "acente”. Acentelerin yerlisi yabancısı, irilisi ufaklısı hayvan öldürme turizminden para kazanıyor.

Almanya'dan gelip kızıl geyik öldürmek!

Türkiye'de av için dünyanın her yerinden gelenler vardır muhakkak ama ufak bir araştırma yapıldığında Almanya'daki avcılara yönelik reklamlar dikkat çekiyor. Mesela Diana Jagdreisen müşterilerine Eylül 2021'de 6 günlük kızıl geyik avı vadediyor - 7 bin 795 Euro'dan başlayan fiyatlarla! Sayfada "Geyik, prehistorik çağda Hititler'in kuvvetini sembolize ediyordu. Ama ne yazık ki, tükenme tehlikesiyle karşılaşacak kadar çok avlandılar. Bu harika yaban hayvanı korumak için  alınan katı önlemler sayesinde, az sayıda da olsa avlanması mümkün oldu” açıklaması var.

Premium Jagdreisen da Türkiye'deki kızıl geyikleri, boynuzlarının 11 kilo gelmesiyle övüyor. Şirketin broşüründe bu özelliklerinden dolayı Anadolu kızıl geyiği avlamak için Almanya'dan çok talep geldiği de belirtiliyor. Bir de kızıl geyik avının getirdiği puanlar listesi var. 170'den 210' ve üstüne kadar, bronzdan altına kadar bir sıralama. Tur fiyatı "ganimet” dedikleri geyik başının ağırlığına göre belirleniyor. 13 bin ile 23 bin 500 Euro arasında.

Weltnis adında başka bir şirket "3000 bin Euro'ya götüreyim sizi" diyor, diğer şirketler de böyle devam ediyor. Hepsi kızıl geyiğe ek olarak keçi, yaban domuzu ve karaca avı da teklif ediyorlar.

Bütün bu acente sayfalarında kendi ülkelerinde yapamadıları avı yapıp, Mehmet Kula gibi "ganimetleriyle” fotoğraflar çektirenler var. Kameraya bakarken, her biri bir mucize olan bu canlıları alt ettiklerini, onlardan üstün olduklarını zannediyorlar.

Hükümetin yaban hayatını öldürme ihaleleri devam ediyor.

Banu Güven

 Deutsche Welle Türkçe