YSK Erdoğan’ın Adaylığıyla İlgili Nasıl Karar Verecek?
YSK’da Cumhurbaşkanlığı adaylığı karar süreci nasıl işleyecek?
Editor2
0
YSK Erdoğan’ın Adaylığıyla İlgili Nasıl Karar Verecek?
ANKARA —
Türkiye’de bugünlerde 11 üyesinden 5’i değişmek üzere olan Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) gelecek seçimler için önündeki ilk gündem başlıklarından birisi Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığı olacak gibi görünüyor.
YSK’da görev süreleri dolduğu için 5 hakim üye yerine Yargıtay ve Danıştay kontenjanlarından yeni üyeler belirlenmesi süreci devam ediyor. AA’nın haberine göre geçen hafta Danıştay’da Ali Çopur ve İsmail Kalender, YSK üyeleri olarak seçildi.
Yargıtay’da ise bugün yapılan seçimde, Yargıtay 8. Hukuk Dairesi üyesi Feyzi Eroğlu, YSK üyeliğine seçildi. Ancak Yargıtay kontenjanından seçilecek diğer iki YSK üyesi içinse seçim henüz yapılmadı.
Yargıtay’daki seçim sona erdikten sonra beş yeni hakim üye yemin töreniyle YSK’da görevlerine başlayacak. Görev süresi devam eden Ahmet Yener, Mahmut Akgün, Ekrem Özübek, Orhan Usta, Ali Ürker ve Battal Öğüt ile birlikte yeni üyelerin katılımıyla yapılacak ilk toplantıda yeni YSK Başkanlığı seçimi yapılacak. Mevcut YSK Başkanı Muharrem Akkaya, görev süresi dolduğu için ayrılacak.
Bu arada Erdoğan’ın, Cumhur İttifakı’nın 334 sandalyesi seçim kararı alınması için TBMM’deki gerekli beşte üç yani 360 milletvekili oyunu sağlayamaması nedeniyle Cumhurbaşkanlığı kararıyla 14 Mayıs için erken seçim kararı alması bekleniyor.
Son olarak Erdoğan, kendi yetkisini kullanacağını ve 10 Mart’ta seçim kararı alacağını söyledi. Dolayısıyla YSK’nin kısmen yenilenmesiyle birlikte gelecek haftalarda seçim takvimine bağlı olarak karar alma süreçleri de başlayacak.
Yeni seçilmiş beş üyesiyle birlikte kısmen yenilenmiş 11 kişilik YSK’nın önünde Cumhurbaşkanlığı seçimi açısından Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili karar vermesini gerektirecek itiraz başvuruları olacak. Bunun yanısıra YSK, “örneğin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın dediği gibi sandık günü 14 Mayıs’ta olduğu için yeni seçim mevzuatı mı uygulanacak yoksa başka hukukçularca ileri sürüldüğü üzere takvim Mart’ta başlamış olacağı için eski seçim mevzuatı mı uygulanacak?” sorusuna da yanıt verecek.
YSK’nın 11 hakim üyesiyle karar alma toplantılarında, TBMM’de grubu olan siyasi partiler AKP, MHP, CHP, İyi Parti ile HDP’nin YSK temsilcileri ise gözlemci olarak yer alıyor ve partileri adına görüşlerini veya itirazlarını ifade edebiliyor.
YSK’da Cumhurbaşkanlığı adaylığı karar süreci nasıl işleyecek?
Türkiye’de halk oylamasıyla Cumhurbaşkanlığı seçimi adaylığı için Anayasa’nın 101’nci maddesi uyarınca ve son genel seçimlerde yüzde 5 oy almış olma şartıyla siyasi partiler aday gösterebiliyor. Bir diğer seçenek olarak da, 100 bin seçmen desteğiyle bağımsız aday olunması mümkün oluyor.
YSK, siyasi partilerce gösterilecek adaylar veya seçmen destekli bağımsız adaylar konusunda önce ilk incelemede bulunuyor ve yasal şartları sağladığı kabul edilirse sözkonusu kişiler Cumhurbaşkanlığı seçimi için “Geçici Aday” olarak ilan ediliyor.
Bu ilk inceleme aşamasında Anayasa’nın 101’nci ve 116’ncı maddeleri uyarınca ise Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığına ilişkin hukuki tartışma yaşanması bekleniyor. Dolayısıyla ilk aşamada itiraz olsa da olmasa da her koşulda YSK’nın anayasal açıdan 10 Ağustos 2014 ve 28 Haziran 2018’de iki kez Cumhurbaşkanı seçilmiş Erdoğan’ın durumuyla ilgili karar vermesi gerekiyor.
Erdoğan’ın geçici aday ilan edilmesinden sonra ise siyasi partilerce ve seçmenlerce itiraz hakkı süreci işliyor. İtiraz başvuruları olması durumunda YSK, bu sefer de itirazlar üzerine değerlendirmede bulunuyor ve sonra Cumhurbaşkanlığı seçimi için kesin adaylar ilan ediliyor.
Bu konuda muhalefet cephesinde CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığına itiraz etmeyeceklerini ve itiraz olsa dahi YSK’nın iktidar lehine karar alacağı görüşünü sıkça ifade etse de Altılı Masa içerisinde görüş farklılıkları var.
Ana muhalefet partisi CHP’nin, YSK’ya yasal itiraz başvurusunda bulunmama tutumuna karşı Demokrat Parti, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi itiraz etme yönünde tutum sergiliyor.
Demokrat Parti lideri Gültekin Uysal, VOA Türkçe’ye son açıklamasında, Cumhurbaşkanlığı kararıyla seçime gidilmesi durumunda Erdoğan’ın üçüncü kez aday olamayacağını çünkü YSK’nın Erdoğan adına iki kez Cumhurbaşkanlığı mazbatası düzenlemiş olduğunu belirtti. Altılı Masa’daki İYİ Parti’nin ise, lideri Meral Akşener’in “Erdoğan’ın sandıkta yenilmesi gerektiği” görüşü itibariyle itirazda bulunmama eğilimi olmakla birlikte henüz kesin kararı ortaya çıkmadı.
Şahin: “YSK’nın hali hazırda seçim mevzuatı için kararı var”
DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin ise, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’de Anayasa’nın uygulanması konusunda hassasiyet içinde olduklarını vurgulayarak, DEVA lideri Ali Babacan’ın da uygun gördüğü çerçevede Cumhurbaşkanlığı kararıyla erken seçim ilanı durumunda YSK’ya başvuracaklarını söyledi.
TBMM’de eğer sürpriz olmazsa HDP’nin de AKP-MHP’nin olası erken seçim teklifine olumlu oy vermesi beklenmediği için Erdoğan’ın kararıyla 14 Mayıs’ta seçime gidilmesi hazırlığı yapıldığını belirten Şahin, AKP Genel Merkezi’nde zaten son birkaç aydır 14 Mayıs’ta seçimler yapılacakmış şeklinde ön hazırlık yürütüldüğünü ve iktidar partisi teşkilatına uyarılar yapıldığını kaydetti.
AKP-MHP’nin “muhalefet cephesince daha az sayıda milletvekili çıkarılmasını sağlamak ve ittifak kurulmasını zorlaştırmak üzere hayata geçirdiği” şeklinde tanımladığı yeni seçim mevzuatıyla ilgili ise Şahin, mevzuatın 14 Mayıs’ta uygulanabileceği görüşünde. Şahin, “Yeni seçim mevzuatı 6 Nisan sonrasında uygulanabilecek. YSK’nın eski kararları uyarınca seçim mevzuatıyla ilgili sandık gününü dikkate aldığını biliyoruz. Dolayısıyla YSK seçim mevzuatıyla ilgili itirazlar olsa da 14 Mayıs’ta sandık kurulması durumunda yenisini uygulayacaktır” dedi.
Şahin, Anayasa’nın 67’nci maddesi uyarınca YSK’nın, üç hakim üyenin karşı oyu olsa da oy çokluğuyla hangi seçim mevzuatı uygulanacağı konusunda sandık gününü dikkate alan 140 no’lu kararı bulunduğunu aktardı. Şahin, YSK’nın 12 Haziran 2011’deki Genel Seçimler için aldığı bu karar itibariyle şimdi de aynı yönde karar alacağını düşündüğünü söyledi.
