Ukrayna'nın Halkın Hizmetkarı (Servant of the People) adlı komedi dizisinin ilk bölümünde, Volodimir Zelenski'nin karakteri Vasyl Petrovych Goloborodko tarihin önemi üzerine bir nutuk atar. Karakteri bir lisede tarih öğretmenidir ve söz konusu sahnede, az önce kendisine öğrencilerinin diğer görevlerini (yani, gerçekleşmek üzere olan seçimler için oy kabinlerinin monte edilmesi) yerine getirmek için dersten ayrılmaları gerektiği söylenmiştir. Neden her zaman kendi öğrencilerinin dersinin bölünmek zorunda kaldığını sorar. Neden 10A sınıfındaki diğer öğrencilerin dersi bölünmüyordur? 10A sınıfı öğrencilerinin matematik çalışmakla meşgul olduğu cevabını almıştır. "E, ne olmuş ki matematiğe? Ben de tarih öğretiyorum" diye yanıtlar. Bu noktada Vasyl'e hemen tarihi matematikle karşılaştırmanın "bir penisi bir parmakla karşılaştırmak" gibi olduğu bilgisi verilir.

Vasyl eşyalarını toplamaya başlarken öfkesini dışarı vurur. "Tüm bunlardan bıktım usandım!" der.

Matematik bilim olarak değerli. Bunda hiç sorun yok. Ama tarihin, ne demiştin, köpek b*** kadar değersiz olması? Sonra da siyasetçilerimiz iktidara geldiğinde neden aynı hataları yaptıklarını merak mı ediyoruz? Çünkü onlar büyük matematikçiler! Tek bildikleri bölmek ve çıkarmak. Hepsi bu!

Vasyl ardından müthiş bir öfkeyle, her zaman aynı "b** kafalılara" oy vermekten nasıl usandığına ve eğer devlet başkanı bir öğretmen gibi yaşamak zorunda kalırken onun gibi bir öğretmen de devlet başkanı gibi yaşasaydı dünyanın nasıl daha iyi bir yer olacağına dair söylenmeye başlıyor. Biraz nefes nefese kalmış bir halde "Bunu size bir tarih öğretmeni olarak söylüyorum" diye ekliyor.

Bu nutuk, Zelenski'nin gerçek hayatta da seçilerek geldiği görevi önce kurgusal olarak üstlendiği Halkın Hizmetkarı dizisindeki ürkütücü birçok sahneden biri. Aynı zamanda da hikayede önemli bir nokta: Karakteri fark etmese de bir öğrenci, Vasyl'nin bu hicvini videoya çeker ki bu video viral olarak Vasyl'i beklenmedik bir şekilde başkanlığa sevk eder. Halkın Hizmetkarı ilk kez 2015 ve 2019 arasında Ukrayna'da gösterildi. Deadline'a göre, 2017'den 2021'e kadar ABD'de Netflix'te izlenebiliyordu. Dijital yayın platformu çarşamba günü dizinin veya en azından ilk sezonunun genel istek üzerine tekrar kataloğa alındığını duyurdu.

Rus istilası boyunca ülkesine önderlik yapan Zelenski, kendisini adanmış ve metanetli bir savaş dönemi lideri olarak kabul ettirince, Halkın Hizmetkarı uluslararası bir merak konusu haline geldi. Diziyi izlemek aynı anda hem büyüleyici hem de yürek parçalayıcı. Açılış jeneriğinde şu anda Rus güçlerinin girmesini engellemek için barikatların ve  tanklardan korunmak için engellerin kurulduğu başkent Kiev'in ana meydanı Bağımsızlık Meydanı'nın geniş açıyla çekilmiş güneşli görüntüleri yer alıyor. Çarşamba günü Zelenski, ABD Kongresi'ne savaşın Ukrayna'ya verdiği hasarı gösteren bir video izletti. Video Kiev, Harkov, Odessa, Mariupol ve Zaporijya'dan aralarına gülümseyen, kahkahalar atan ve oyun oynayan çocuk ve yetişkinlerin görüntülerinin serpiştirildiği göz alıcı karelerle başladı. Çok geçmeden de hıçkıra hıçkıra ağlayan, sevdiklerini güvenli bir yere götürmeye çalışan ve cansız bedenleri gömen kişilerin videoları eşliğinde son bombalamaların görüntülerine geçti. Bu, savaşın Ukrayna ve halkına insafsızca verdiği zararın, akla gelebilecek en acımasız "önce ve sonranın" yürek burkan bir tasviriydi.

Halkın Hizmetkarı bu videonun "öncesi" bölümünün daha uzun bir versiyonu: Eğlenceli, esprili ve zamanlaması iyi. Aslında çoğu zaman katılarak gülünecek derecede komik. Dizinin ana temalarından biri siyasi yolsuzluk fakat bu temayı Zelenski'nin kimi zaman pot kıran, kimi zaman da erdemli Vasyl tasviriyle hiciv merceğinden inceliyor. Dizi, Ukrayna'nın öyle kalmasına müsaade edilmesi gereken halin bir ürünü gibi hissettiriyor: Kendi hikayesini anlatan, kendi kültürel ürünlerini üreten özgür bir ülke.

Son üç haftadır Kiev sokaklarından son gelişmeleri aktaran ve diğer dünya liderleriyle konuşan Zelenski'nin şu an oturduğu makama beklenmedik bir şekilde atılan bir adamı canlandırmasını izlemek biraz gerçeküstü. Ukrayna Devlet Başkanı'nın komedyenlik geçmişine dair çok şey paylaşıldı: Ukrayna'nın Dancing With the Stars (Yıldızlarla Dans) versiyonunda yarıştığı zamandan görüntüler ve eski skeçlerinin videoları viral oldu. Halkın Hizmetkarı, Zelenski'nin bir şovmen olarak yaptığı çalışmalar hakkında daha fazla bilgi veriyor. Karakteri Vasyl devlet başkanı olarak sudan çıkmış balığın vücut bulmuş hali. Nasıl devlet başkanı olunacağını, gazetecilerin sorularını nasıl cevaplayacağını ya da nasıl konuşma yapacağını bilmez. (Dizinin anlattığı hikayede, Vasyl danışmanlarının beklentilerini karşılamaya çalışmayı bırakıp kendini ve/veya eski öğrencilerini dinlemeye başladığında başarıya ulaşma eğilimi gösterir.) Zelenski'nin Vasyl tasviri komikliğin zeka, kendini yermenin de cesaret istediğini hatırlatıyor.

Zelenski siyasi hayatında medya üzerindeki hakimiyetinden yararlandı. Halkın Hizmetkarı şu anda liderliğini yaptığı partinin adı oldu ve dizinin de onu devlet başkanlığına götüren yolu açtığı söylenebilir. Yazar Emily St. James, Rusya'nın Ukrayna istilasından sonra Vox'a şunları söyledi:

Zelenski'nin kendi mesajını yaratma ve sunmadaki gücü, aynı zamanda Ukraynalılara ve (Ruslar dahil) başka birçok kişiye seslenirken her iki tarafı da kucaklama becerisi savaş boyunca gün gibi ortada oldu.

Belki Zelenski'nin gidişatı insana daha da büyüleyici geliyordur çünkü Amerika da kısa süre önce bir TV yıldızından bir başkan yarattı fakat bunun feci sonuçları oldu. St. James, "Televizyonda iyi olmak otomatikman iyi bir lider olacağınız anlamına gelmiyor" diye ekledi.

Ne de olsa Donald Trump da televizyonda çok ama çok iyiydi ve bu mecrayı kendi lehine nasıl kullanacağına dair doğuştan gelen bir zekası vardı. Ama bunun başkan olarak sahip olduğu becerilerle neredeyse hiç alakası yoktu.

Trump'ın aksine Zelenski şu ana dek bu becerilerinden cesaret ve dürüstlükle yararlandı.

Mizahta güç, komedide de derin bir muhakeme yeteneği vardır. Buna Halkın Hizmetkarı ve gerçek bir lidere dönüşen kurgusal başkanın performansı kadar örnek olan çok az dizi var.

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral