Zengezur Koridoru: Azerbaycan ve Ermenistan Arasındaki Tartışmalı Proje
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Zengezur Koridoru tartışmaları devam ediyor. Projenin bölgesel ve küresel etkileri üzerine detaylı bir analiz.
Editor
0
Zengezur Koridoru: Azerbaycan ve Ermenistan Arasındaki Tartışmalı Proje
YEREL GÜNDEM / DÜNYA
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Ermenistan’a Zengezur Koridoru’nun açılması için çağrıda bulunarak Türkiye ile Azerbaycan arasındaki coğrafi bariyerin kaldırılması gerektiğini belirtti. Bu açıklama, iki ülke arasındaki uzun süredir devam eden tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Zengezur Koridoru Nedir?
Zengezur Koridoru, Ermenistan’ın güneyindeki Syunik bölgesinden geçerek Azerbaycan’ı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne bağlamayı hedefleyen bir kara ve demiryolu projesidir. Daha geniş anlamda ise bu proje, Azerbaycan ile Türkiye arasında doğrudan bir bağlantı kurmayı amaçlıyor. Koridorun hayata geçirilmesiyle bölgedeki ulaşım ve ticaret yollarında önemli bir değişiklik planlanıyor.
2020 yılında 2. Dağlık Karabağ Savaşı’nın ardından imzalanan ateşkes anlaşmasının 9. maddesi, Nahçıvan ile Azerbaycan arasında ulaşım bağlantılarının açılmasını öngörmüştü. Ancak Ermenistan, bu maddenin Zengezur Koridoru’nu kapsamış olduğu yorumuna karşı çıkıyor ve farklı bir yaklaşım benimsiyor.
Ermenistan ve İran’ın Tepkisi
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Zengezur Koridoru’nun gündemlerinde olmadığını belirterek, bunun yerine “Barış Kavşağı” adlı bir projeyi öneriyor. Bu proje, bölgedeki ulaşım bağlantılarını açarak ticaret ve enerji akışını kolaylaştırmayı amaçlıyor.
İran ise Zengezur Koridoru’na karşı çıkarak, bu projenin Ermenistan ile kara bağlantısını kesebileceği ve Kafkaslar’da jeopolitik dengeleri değiştirebileceği endişesini taşıyor. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, sınır değişikliklerinin “kırmızı çizgileri” olduğunu ve kabul edilemez olduğunu vurguladı.
Türkiye ve Rusya’nın Yaklaşımı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zengezur Koridoru’nun bölge ülkelerinin çıkarına olduğunu belirterek projeye desteğini dile getirdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye tarafındaki inşaatın 2024 baharında başlayacağını ve dört yıl içinde tamamlanmasının hedeflendiğini açıkladı.
Rusya ise Azerbaycan ile Nahçıvan arasındaki ulaşım yollarının açılmasını destekliyor. Ancak Moskova, projenin detayları konusunda taraflar arasında dengeli bir tutum sergilemeyi sürdürüyor.
Bölgesel ve Küresel Etkiler
Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesi, Kafkaslar’daki jeopolitik dengeleri köklü bir şekilde değiştirebilir. Azerbaycan için bu proje stratejik bir hedefken, Ermenistan ve İran için potansiyel bir tehdit olarak algılanıyor. Bölgedeki bu tartışma, enerji ve ticaret rotalarının yeniden şekillenmesine neden olabilir.
Koridorun devreye girmesi, Türkiye ile Azerbaycan arasında daha güçlü bir bağlantı kurulmasını sağlarken, Ermenistan ve İran’ın bölgedeki etkisini zayıflatabilir. Ancak bu durum, diplomatik gerilimleri artırarak çatışma riskini beraberinde getirebilir.
Sonuç ve Beklentiler
Zengezur Koridoru, sadece Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki bir tartışma olmaktan öte, Kafkaslar’da uluslararası bir gündem maddesi haline gelmiş durumda. Bu projeye dair tarafların tutumu, bölgenin gelecekteki siyasi ve ekonomik dinamiklerini belirleyecek kritik bir etkiye sahip.
